Ισραήλ, σταμάτα να σκοτώνεις παιδιά στη Γάζα

Ahmad Tibi

HAARETZ - 2 Ιουνίου 2025

Ο Ahmad Tibi είναι βουλευτής και πρόεδρος του κόμματος Ta'al. 

Δύο σκηνές που έλαβαν χώρα στην αίθουσα της Κνεσέτ τον περασμένο μήνα, μπροστά σε όλους, και οι οποίες καταγράφηκαν στα πρακτικά, θα μείνουν χαραγμένες στη μνήμη μου για τα επόμενα χρόνια. 

Η πρώτη ήταν στις 9 Μαΐου, που γιορτάζεται ως Ημέρα Νίκης στην Ευρώπη, όταν η ναζιστική Γερμανία παραδόθηκε στις συμμαχικές δυνάμεις. Στάθηκα στο βήμα και μίλησα, όπως κάνω κάθε χρόνο, για τα ιστορικά μαθήματα που πρέπει να θυμόμαστε ειδικά αυτή την ημέρα· για τη νίκη της ζωής επί της φονικής μηχανής, για την ήττα της δολοφονικής, ρατσιστικής, αντιανθρωπιστικής ιδεολογίας και για την ηθική δοκιμασία στην οποία αποτυγχάνουμε σήμερα: τη δολοφονία χιλιάδων Παλαιστινίων στη Λωρίδα της Γάζας, ανάμεσά τους δεκάδες χιλιάδες παιδιά. 

Δήλωσα ένα απλό γεγονός: Σκοτώνονται αθώα, αβοήθητα παιδιά, όχι «τρομοκράτες» και όχι «ανθρώπινες ασπίδες». Παιδιά. Μικρά ανθρώπινα όντα, από σάρκα και αίμα. Σύμφωνα με στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών, 18.000 παιδιά έχουν θαφτεί ζωντανά ή έχουν καεί μέχρι θανάτου. Πολλά περισσότερα είναι άρρωστα, λιμοκτονούν ή ανατινάσσονται από βόμβες ή είναι θαμμένα κάτω από ερείπια κάθε μέρα, κάθε βράδυ. 

Η Κνεσέτ (βουλή) ήταν σε αναβρασμό. Όταν τελείωσα την ομιλία μου, ο βουλευτής Michal Woldiger (Θρησκευτικός Σιωνισμός) – από την καρδιά του κυβερνητικού συνασπισμού, όχι από το πολιτικό του περιθώριο – σηκώθηκε και απάντησε: «Αυτό που γίνεται στη Γάζα, είναι κρίμα που δεν γίνεται χειρότερο. Δεν υπάρχουν αθώοι. Ναι, τα παιδιά πρέπει να σκοτώνονται. Επειδή χρησιμεύουν ως ανθρώπινη ασπίδα». 

Η δεύτερη σκηνή έλαβε χώρα στις 21 Μαΐου, όταν ο συνάδελφός μου στο κόμμα, βουλευτής Ayman Odeh (του κόμματος Hadash-Ta'al), απομακρύνθηκε βίαια από το βήμα μόνο και μόνο επειδή είπε: 

«Υπάρχει ένα όριο στα ψέματα. Η άρνηση της Νάκμπα» - όταν περισσότεροι από 700.000 Άραβες έφυγαν ή εκδιώχθηκαν από τα σπίτια τους κατά τη διάρκεια του Πολέμου της Ανεξαρτησίας του Ισραήλ το 1947-49 - «δεν θα την εξαφανίσει. Δεν καταλαβαίνετε ότι φαίνεστε αδύναμοι. Ενάμιση χρόνο πολέμου, 19.000 παιδιά σκοτώθηκαν, 53.000 κάτοικοι σκοτώθηκαν - και δεν έχετε ούτε ένα πολιτικό επίτευγμα. Μόνο δολοφονίες, μόνο βομβαρδισμοί, μόνο πόλεμος εναντίον αμάχων». 

Ξέσπασε πανδαιμόνιο και κλήθηκαν φρουροί της Κνεσέτ για να τον απομακρύνουν από τη σκηνή - ένα γεγονός που έχω δει μόνο λίγες φορές κατά τη διάρκεια της καριέρας μου στην Κνεσέτ, τις περισσότερες κατά τη διάρκεια αυτής της θητείας. Φαίνεται ότι όσο περισσότερο αποκλίνουν από την αλήθεια, τόσο περισσότερο μισούν όσους την λένε - και οι αντιδράσεις τους εντείνονται. 

Η θλιβερή αλήθεια είναι ότι με εξαίρεση τον Yair Golan, ο οποίος δεν υπηρετεί σήμερα στην Κνεσέτ, ο μόνος Εβραίος βουλευτής που καταδικάζει τη δολοφονία παιδιών στη Γάζα είναι ο Ofer Casif (του κόμματος Hadash-Ta'al). 

Την περασμένη εβδομάδα, μετά την τρομερή καταστροφή της οικογένειας των δύο γιατρών Najjar – που έχασε 9 από τα 10 παιδιά της ενώ τραυματίστηκε σοβαρά το μοναδικό επιζών παιδί (ο 11χρονςυ Adam) και ο πατέρας που πέθανε λίγο αργότερα, δεν ακούστηκε ούτε λέξη καταδίκης. Δεν ακούστηκε κανένα αίτημα για να σταματήσει η φρίκη. 

Ο Γιαχία, 12 ετών, η Εύα, 9 ετών, ο Ρίβαλ, 5 ετών, η Σαντίν, 3 ετών, ο Ρακάν, 10 ετών, ο Ρουσλάν, 7 ετών, ο Τζιμπράν, 8 ετών, ο Λουκμάν, 2 ετών, και ο Σεντάρ, 7 μηνών, σκοτώθηκαν/δολοφονήθηκαν σε βομβαρδισμό που πραγματοποίησε Ισραηλινός πιλότος – ενώ την Κυριακή ο πατέρας τους, Χαμντί, πέθανε από τα τραύματά του – και η ζωή συνεχίζεται. 

Στο Ισραήλ, αυτός είναι ο ανώμαλος κανόνας: η ανοιχτή και περήφανη υποστήριξη για τη δολοφονία παιδιών δεν είναι γλωσσικό ολίσθημα. Οι σκληρές δηλώσεις που υποστηρίζουν δημόσια τα εγκλήματα πολέμου διατυπώνονται ευθέως, ανοιχτά και με υπερηφάνεια. 

Αντί να προκαλέσουν δημόσια κατακραυγή και να απαιτήσουν την κατάπαυση του πυρός ή τουλάχιστον να εκφράσουν ένα ηθικό σοκ, αυτές οι δηλώσεις προκαλούν γέλιο και μερικές φορές υποστήριξη με τη μορφή εκκωφαντικής σιωπής. 

Αλλά, αντίθετα, η σχεδόν κοινότοπη δήλωση του Yair Golan ότι «μια κανονική χώρα δεν σκοτώνει μωρά για χόμπι» είναι αυτή που έχει προκαλέσει δημόσια καταιγίδα. Υπάρχει κανείς που μπορεί να πει ότι υπάρχει κάτι λογικό στη δολοφονία μωρών; 

Τον Νοέμβριο του 2023, ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου έγραψε: 

«Πάντα πολεμούσαμε σκληρούς εχθρούς που εξεγέρθηκαν εναντίον μας για να μας καταστρέψουν. Εξοπλισμένοι με δύναμη πνεύματος και δίκαιο σκοπό, σταθήκαμε αποφασισμένοι απέναντι σε εκείνους που ζητούν τη ζωή μας. Η σημερινή μάχη ενάντια στους δολοφόνους της Χαμάς είναι ένα ακόμη κεφάλαιο στην ιστορία της εθνικής μας ανθεκτικότητας που διαρκεί γενιές. “Θυμήσου τι σου έκανε ο Αμαλήκ”». 

Και πρόσφατα δήλωσε:

«Οι δυνάμεις μας καταλαμβάνουν όλο και περισσότερες περιοχές στη Γάζα. Στο αποκορύφωμα αυτής της κίνησης, όλα τα εδάφη της Λωρίδας της Γάζας θα βρίσκονται υπό τον έλεγχο ασφαλείας του Ισραήλ». 

Αυτή είναι μια δήλωση που αντίκειται στην αρχή που βρίσκεται στη βάση του διεθνούς δικαίου και απαγορεύει την κατοχή εδαφών με τη βία. 

Τις τελευταίες εβδομάδες, πολλά μέλη του υπουργικού συμβουλίου και βουλευτές έχουν εκφράσει ανοιχτά την υποστήριξή τους στα εγκλήματα πολέμου. Στα τέλη Φεβρουαρίου, ο Αναπληρωτής Πρόεδρος της Κνεσέτ, βουλευτής Nissim Vaturi  (του κόμματος Likud), δήλωσε ανεμπόδιστα, σε συνέντευξή του στο Radio Kol Barama: 

«Ποιος είναι αθώος στη Γάζα; Οι άμαχοι βγήκαν έξω και έσφαξαν ανθρώπους εν ψυχρώ. Τα παιδιά και οι γυναίκες πρέπει να χωριστούν και οι ενήλικες [άνδρες] στη Γάζα πρέπει να σκοτωθούν. Είμαστε υπερβολικά διακριτικοί. Πολύ σύντομα θα μετατρέψουμε την Τζενίν [στη Δυτική Όχθη] σε Γάζα». 

• Ο βουλευτής Moshe Saada (του Likud) δήλωσε: «Ναι, θα λιμοκτονήσω τους Γαζανούς. Ναι, αυτή είναι η υποχρέωσή μας· να επιβάλουμε έναν εντελώς πλήρη αποκλεισμό» (Haaretz, 27 Απριλίου). 

• Ο ακροδεξιός υπουργός Οικονομικών Bezalel Smotrich(κόμμα Θρησκευτικός Σιωνισμός) ζήτησε την απέλαση των αμάχων από τη Λωρίδα και υποσχέθηκε: «Θα καταστρέψουμε ό,τι έχει απομείνει από τη Γάζα». 

• Ο ακροδεξιός Υπουργός Εθνικής Ασφαλείας Itamar Ben-Gvir (κόμμα Otzma Yehudit), δηλώνει τακτικά ότι «Δεν υπάρχουν άμαχοι στη Γάζα» και δικαιολογεί την πρόκληση βλάβης σε αθώους πολίτες. 

Η υποστήριξη για εγκλήματα πολέμου, δολοφονίες και αναγκαστικές απελάσεις δεν περιορίζεται στα μέλη του συνασπισμού. Μόλις την περασμένη εβδομάδα, σε ομιλία του σε συνέδριο στη Νέα Υόρκη, ο βουλευτής Benny Gantz (κόμμα Εθνικής Ενότητας) αναφέρθηκε «στη μοναδική ευκαιρία να προωθηθεί το σχέδιο του Προέδρου Τραμπ για την εθελοντική μετανάστευση». 

Φανταστείτε για μια στιγμή ότι σε κάποια μακρινή δημοκρατία, ένα μέλος του κοινοβουλίου δηλώνει ανοιχτά την ανεπιφύλακτη υποστήριξή του στη δολοφονία παιδιών. Μια τέτοια δήλωση θα προκαλούσε δημόσια κατακραυγή, θα υποκινούσε ένα κύμα διαμαρτυριών, θα οδηγούσε σε καταδίκη και σε αίτημα για έρευνα. 

Και εδώ; Σχεδόν τίποτα. Κανένα πρωτοσέλιδο, καμία έρευνα, κανένα δημόσιο σοκ. Το αντίθετο. Ένας μεγάλος οργανισμός μέσων ενημέρωσης διανέμει μια «έρευνα» υπέρ και κατά της μαζικής λιμοκτονίας και ομαλοποιεί την λιμοκτονία 2 εκατομμυρίων κατοίκων της Γάζας μπροστά στις κάμερες. 

Προσδιορίζετε ήδη τις διαδικασίες; Ξύνουμε τον πάτο της ολισθηρής πλαγιάς στην οποία σερνόμαστε, στο τέλος της οποίας υπάρχουν εθνοκάθαρση, γενοκτονία, λιμός, απελάσεις, εξόντωση. 

Δεν πρόκειται για «θόρυβο» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ούτε για σχόλια που αποσκοπούν στην ικανοποίηση της βάσης, ούτε για «χόμπι». Πρόκειται για επίσημη πολιτική. Μια πολιτική που ξεπλένεται και διατυπώνεται με ορολογία που νομιμοποιεί τη βία και τη σφαγή. Μια πολιτική που εξαλείφει και υπερβαίνει όλα τα ηθικά όρια. Μια πολιτική χωρίς όρια, μια πολιτική καταστροφής και κατεδάφισης εκατοντάδων σπιτιών σε αραβικές κοινότητες εντός του Ισραήλ, ειδικά στη Νεγκέβ. 

Τα διπλά μέτρα και σταθμά εντείνονται. Οι πολιτικοί που ηγούνται του βίαιου λόγου επιτίθενται σε όσους από εμάς προειδοποιούμε, καταγράφουμε και διαμαρτύρονται, κατηγορώντας μας για «υποκίνηση». Εκστρατείες απονομιμοποίησης, φωνές, απειλές, χλευασμοί, συλλήψεις, οργανωμένες διαδικτυακές επιθέσεις, σωματικές επιθέσεις, βωμολοχίες και πολλές καταγγελίες στην Επιτροπή Δεοντολογίας της Κνεσέτ ή στις αρμόδιες επαγγελματικές ενώσεις. 

Η ίδια επιτροπή που μόλις την περασμένη εβδομάδα έκρινε ότι οι επανειλημμένες εκκλήσεις του Vaturi για «πυρπόληση της Γάζας αποτελούν προστατευόμενο λόγο, παρατηρήσεις πολιτικής φύσης που αντικατοπτρίζουν με ακρίβεια την ιδεολογία του μέλους της Κνεσέτ», αν και «δεν τιμούν την Κνεσέτ ως θεσμό». Η απόφαση επιβεβαιώνει ότι δεν υπάρχει καμμιά σύνδεση μεταξύ της ηθικής και της σημερινής βουλής. 

Όλα αυτά ισχύουν όλο το χρόνο, αλλά όταν κάποιος επιτρέπει στον εαυτό του να δικαιολογεί τη δολοφονία παιδιών ή μια πολιτική λιμοκτονίας και απέλασης ακριβώς την ημέρα που τιμά τη νίκη επί των Ναζί, αυτό είναι ένα σημάδι ότι κανένα μάθημα δεν έχει εξαχθεί. Πρόκειται για κυνική, χειριστική εκμετάλλευση της ιστορίας, του ατομικού και του συλλογικού τραύματος. Μια ιστορική και ηθική διαστρέβλωση. 

Και φυσικά, υπάρχει και ο παππούς όλων των ψεμάτων, «ο πιο ηθικός στρατός στον κόσμο». Γιατί τι είναι λιγότερο ηθικό από έναν στρατό που σκοτώνει χιλιάδες παιδιά και λιμοκτονεί εκατοντάδες χιλιάδες; «Ο πιο ηθικός στρατός στον κόσμο» είναι μια κούφια, χειριστική ρητορική που στοχεύει στη δημιουργία μιας ψευδαίσθησης με σκοπό να νεκρώσει τη συνείδηση ​​του κοινού και να φιμώσει την κριτική και τους επικριτές. 

Ξέπλυμα της γλώσσας και χρήση της για τη στρατολόγηση των μαζών εναντίον μιας αποδυναμωμένης και καταπιεσμένης μειονότητας, για τη δημιουργία αδιαφορίας, η οποία επιτρέπει τις φρικαλεότητες που βλέπουμε, σε πραγματικό χρόνο. 

Από τον Πρίμο Λέβι, ο οποίος βίωσε τις φρικαλεότητες στη σάρκα του, έμαθα: «Εξακολουθούμε να κατέχουμε μια δύναμη και πρέπει να την υπερασπιστούμε με όλη μας τη δύναμη, γιατί είναι η τελευταία μας – τη δύναμη να αρνηθούμε τη συγκατάθεσή μας». 

Εγώ ο ίδιος αρνούμαι να συνηθίσω. Αρνούμαστε να σιωπήσουμε. Αρνούμαστε να αποδεχτούμε αυτήν την αντίληψη και αυτή την κούφια πολιτική: Αρνούμαστε να ομαλοποιήσουμε τη βία. Ο καθένας μας είναι συνεργάτης. Και ο καθένας μας έχει τη δυνατότητα να αρνηθεί. 

Οι εκκλήσεις για γενοκτονία, εγκλήματα πολέμου και εξόντωση δεν είναι «χόμπι», είναι επίσημη πολιτική που έχει υποστήριξη και στην αντιπολίτευση. 

Ο Ahmad Tibi είναι βουλευτής και πρόεδρος του κόμματος Ta'al. 

Αλλα άρθρα στη Haaretz: 

• Η ισραηλινή υποκίνηση σε γενοκτονία στη Γάζα γίνεται κυρίαρχη τάση

• Δεν θα πει ούτε ένας Ισραηλινός: σταματήστε τον πόλεμο για χάρη της Γάζας;
• Τι χρειάζεται για να αναγνωρίσουν οι Ισραηλινοί τα βάσανα στη Γάζα;
• Καταστρέφοντας τη Γάζα «με αγάπη»: Οι νέοι Γιογκιναζί του Ισραήλ
• Η συζήτηση στη Βουλή αποκαλύπτει ότι δεν θεωρούν όλοι πως η πείνα των παιδιών της Γάζας είναι κάτι κακό
• Το 40% των Ισραηλινών λένε ότι σκέφτονται να εγκαταλείψουν τη χώρα. Αυτό τους κρατάει εδώ.

 Σχόλια αναγνωστών

• Διαβάζω ότι μόνο δύο Εβραίοι βουλευτές της Κνεσέτ καταδικάζουν δηλώσεις όπως οι ακόλουθες:

«Είναι κρίμα που δεν γίνονται χειρότερα από αυτά που συμβαίνουν στη Γάζα. Δεν υπάρχουν αθώοι στη Γάζα. Ναι, τα παιδιά πρέπει να σκοτώνονται. Επειδή χρησιμεύουν ως ανθρώπινη ασπίδα». Ανατριχιάζω.

Τι έχει απογίνει αυτή η χώρα και ο λαός της; Από πού αντλείτε το δικαίωμά σας να υπάρχετε εάν αρνείστε το δικαίωμα της ύπαρξη σε άλλους, ακόμα και σε παιδιά, νήπια και μωρά; Δεν υπάρχουν λόγια για να περιγράψουν τη σκληρότητα και την αχρειότητα του Ισραήλ. 

• Ρώτησα ένα αγόρι στο λεωφορείο πώς θα πάμε στην παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ. Η απάντησή του ήταν: «Γιατί θέλεις να πας εκεί; Υπάρχουν μόνο καταραμένοι Άραβες εκεί». Ο τόνος με τον οποίο το είπε ήταν εντελώς ειλικρινής, φυσικός, ανεπιτήδευτος.

Κοιτάζοντας τα εγκλήματα στη Γάζα δεν μπορώ να ξεχάσω τον ανατριχιαστικό τόνο του και μόνο τώρα συνειδητοποιώ τον σπόρο που περιείχε. 

• «Οι ακόλουθες πράξεις τιμωρούνται: (α) Γενοκτονία· (β) Συνωμοσία για διάπραξη γενοκτονίας· (γ) Άμεση και δημόσια υποκίνηση σε διάπραξη γενοκτονίας· (δ) Απόπειρα διάπραξης γενοκτονίας· (ε) Συνενοχή σε γενοκτονία»

(Σύμβαση για την Πρόληψη και Τιμωρία του Εγκλήματος της Γενοκτονίας, Ψήφισμα 260 A (III) της Γενικής Συνέλευσης της 9ης Δεκεμβρίου 1948, Έναρξη ισχύος: 12 Ιανουαρίου 1951)...

- «Το Δικαστήριο είναι επίσης της άποψης ότι το Ισραήλ πρέπει να λάβει όλα τα μέτρα που εμπίπτουν στην εξουσία του για να αποτρέψει και να τιμωρήσει την άμεση και δημόσια υποκίνηση σε διάπραξη γενοκτονίας σε μέλη της παλαιστινιακής ομάδας στη Λωρίδα της Γάζας».

ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ, Γενικός Κατάλογος, Αρ. 186, 19 Ιουλίου 2024, ΝΟΜΙΚΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΥΠΤΟΥΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΙΣΡΑΗΛ ΣΤΑ ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΑ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΙΑΝΑ ΕΔΑΦΗ. Λογοδοσία για αυτά τα εγκλήματα: Τώρα! 

• Σκοτώνονται αθώα, αβοήθητα παιδιά, όχι «τρομοκράτες» και όχι «ανθρώπινες ασπίδες». Παιδιά. Τι άλλο μπορώ να γράψω, παρά να εκφράσω τη βαθύτατη θλίψη μου, και να παραδεχτώ τη συλλογική μας ντροπή που αφήσαμε να συμβεί αυτό. 

• Μια γάτα έχει μεγαλύτερη νομική προστασία από την κακομεταχείριση και τη βιαιότητα στον Καναδά από ό,τι τα παιδιά στη Γάζα και στα άλλα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη. 

• Φοβάμαι ότι η συγκινητική ευγλωττία του Ahmad Tibi δεν θα συγκινήσει τις σκληρές καρδιές των διεστραμμένων συναδέλφων του στην Κνεσέτ. Μακάρι να μπορούσε να ακουστεί το μήνυμά του στις αίθουσες του Κογκρέσου των ΗΠΑ και των κοινοβουλίων της Ευρώπης, του Καναδά και της Αυστραλίας, που θα μπορούσαν να λάβουν δυναμικά μέτρα για να τερματίσουν τη συνενοχή των κυβερνήσεών τους στις φρικαλεότητες που προκαλεί το Ισραήλ στη Γάζα! 

• Πιθανότατα δεν θα συμβεί. Αλλά τουλάχιστον θα ξέρει ότι ήταν στη σωστή πλευρά της ιστορίας και όταν κοιτάξουμε πίσω σε αυτές τις φρικαλεότητες, ελπίζω τα παιδιά μας να αναρωτιούνται γιατί κανείς δεν τον άκουσε. Θα έπρεπε να ντρεπόμαστε για τον εαυτό μας. 

• Σε ευχαριστώ Ahmad Tibi. Λες την αλήθεια στην εξουσία. Τελικά η αλήθεια πρέπει να επικρατήσει. Είθε το Ισραήλ να ακούσει τις προειδοποιήσεις σου.

Χαμάς και Νετανιάχου δίνουν μάχη επιβίωσης 

Η Χαμάς βρίσκεται σε κατάσταση επιβίωσης και φαίνεται ότι τα απομεινάρια της στρατιωτικής ηγεσίας της στη Λωρίδα της Γάζας δεν βιάζονται να επιτύχουν κατάπαυση του πυρός. Ενώ, ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου αγωνίζεται για να αποτρέψει τις εκλογές και να διασφαλίσει την πολιτική του επιβίωση. 

Amos Harel

HAARETZ - 8 Ιουνίου 2025

Σχεδόν κάθε φορά που μια ισραηλινή στρατιωτική δύναμη ετοιμάζεται να εισέλθει σε μια περιοχή στη Λωρίδα της Γάζας όπου ο στρατός δεν έχει παρουσία για κάποιο χρονικό διάστημα, διεξάγεται εναέρια έρευνα της περιοχής, χρησιμοποιώντας ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος. 

Οι αποκρυπτογραφητές εξετάζουν τις φωτογραφίες προκειμένου να εντοπίσουν εκρηκτικούς μηχανισμούς. Οι δυνάμεις εδάφους αναζητούν επίσης κάμερες. Τα αποτελέσματα μπορεί να υποδεικνύουν ότι κάποιος έχει τοποθετήσει πρόσφατα εκρηκτικούς μηχανισμούς σε αυτήν την τοποθεσία (πολλά από τα εκρηκτικά που χρησιμοποιούνται αποσυναρμολογούνται από μη εκραγέντα πυρομαχικά που χρησιμοποιούνται από την πολεμική αεροπορία στη Λωρίδα της Γάζας). Οι κάμερες στην περιοχή χρησιμοποιούνται από τη Χαμάς για την ανίχνευση των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων (IDF) που εισέρχονται σε ένα σοκάκι, ένα κτίριο ή μια αυλή, έτσι ώστε μια συσκευή που έχει τοποθετηθεί εκεί για τον σκοπό αυτό να μπορεί να πυροδοτηθεί από απόσταση. 

Παρά τις προληπτικές αυτές προσπάθειες, 8 στρατιώτες των IDF σκοτώθηκαν στη Λωρίδα της Γάζας την περασμένη εβδομάδα, ενώ δεκάδες άλλοι τραυματίστηκαν, οι περισσότεροι από αυτούς ως αποτέλεσμα εκρήξεων μηχανισμών σε ανοιχτούς χώρους ή σε κτίρια γεμάτα εκρηκτικά. Το πρωί της Παρασκευής 6/6, 4 στρατιώτες σκοτώθηκαν μέσα σε ένα κτίριο στο Χαν Γιουνίς, ενώ 5 άλλοι τραυματίστηκαν, ένας εκ των οποίων βρίσκεται σε σοβαρή κατάσταση.

Οι νεκροί και οι τραυματίες ήταν μαχητές σε ειδικές επίλεκτες μονάδες στρατιωτών και εφέδρων, που ειδικεύονταν σε επιχειρήσεις πίσω από τις γραμμές του στρατού και σε υπόγειες σήραγγες. Στα περισσότερα περιστατικά, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αφορούσαν τη δολοφονία Παλαιστινίων τρομοκρατών, οι στρατιώτες δεν βλέπουν τον εχθρό. Οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις στη Γάζα μάχονται ενάντια στα απομεινάρια μιας οργανωμένης στρατιωτικής δύναμης που συνήθως λειτουργεί σε μικρές ομάδες ανταρτών. Το εύρος των περιστατικών είναι σχετικά περιορισμένο, σίγουρα σε σύγκριση με τα προηγούμενα στάδια του πολέμου.

Οι 4 στρατιώτες που σκοτώθηκαν στη Γάζα την Παρασκευή, από αριστερά προς τα δεξιά: Οι Λοχίες Chen Gross,  Uri Yhonatan Cohen,  Tom Rotstein και Yoav Raver. Πίστωση: Μονάδα Εκπροσώπου Τύπου των IDF

Οι λίγες επιθέσεις της Χαμάς έχουν σχεδιαστεί για να εκμεταλλευτούν ευάλωτα σημεία στην ανάπτυξη των δυνάμεων των ΙDF και να προκαλέσουν απώλειες, ενώ παράλληλα καταγράφουν την ενέργειά τους σε βίντεο για να δείξουν ότι η οργάνωση συνεχίζει τον αγώνα. Είναι αμφίβολο ότι οι ηγέτες της Χαμάς έχουν ψευδαισθήσεις σχετικά με την ικανότητά τους να παρεμποδίσουν σημαντικά τις επιχειρήσεις των IDF, πόσο μάλλον να τις νικήσουν τους Ισραηλινούς Αμυντικούς Δυνάμεις.

Σε κάθε επιθετική ισραηλινή κίνηση κατά μήκος του θύλακα, μια μεραρχία των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων (όχι σε πλήρη σύνθεση) επιτίθεται σε ένα περιφερειακό τάγμα της Χαμάς, ή το πολύ δύο. Αυτά τα τάγματα έχουν ήδη χάσει το μεγαλύτερο μέρος της διοικητικής τους δομής κατά τη διάρκεια 20 μηνών πολέμου. Σε ορισμένα τάγματα, η διοίκηση έχει αλλάξει δύο ή τρεις φορές κατά τη διάρκεια του πολέμου. Οι τάξεις τους, σε πολλές περιπτώσεις, έχουν καλυφθεί από νέους κάτω των 18 ετών, οι οποίοι έχουν αντικαταστήσει ένοπλους μαχητές που σκοτώθηκαν.

Ωστόσο, σε αυτό το στάδιο, αυτές οι εξελίξεις δεν φέρνουν το Ισραήλ πιο κοντά στη νίκη στον πόλεμο. Ο Αρχηγός του Επιτελείου Εγιάλ Ζαμίρ επέλεξε έναν προσεκτικό και σταδιακό ρυθμό προέλασης, με στόχο την ελαχιστοποίηση των απωλειών. Οι δυνάμεις αναζητούν τοποθεσίες στις οποίες έχει εντοπιστεί δραστηριότητα της Χαμάς, στις οποίες ενδέχεται να είναι κρυμμένο πολεμικό υλικό. Πολλές από τις επιχειρήσεις των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων εκτελούνται από ιδιωτικούς εργολάβους που κατεδαφίζουν σπίτια και πληρώνονται ανάλογα με τον αριθμό των σπιτιών που καταφέρνουν να κατεδαφίσουν κάθε μέρα. 

Το μεγαλύτερο μέρος των δυνάμεων της Χαμάς έχει πληγεί σκληρά, και έχει ηττηθεί. Αυτό δεν εμποδίζει τους ηγέτες της να συνεχίσουν τον αγώνα, χρησιμοποιώντας τους περιορισμένους πόρους (σε προσωπικό και όπλα) που έχουν στη διάθεσή τους. Το Ισραήλ ασκεί στρατιωτική πίεση, καθώς και προσπαθεί να απομακρύνει τη Χαμάς από τα σημεία διανομής τροφίμων, προκειμένου να της στερήσει έσοδα και επιρροή. Για τον σκοπό αυτό, το Ισραήλ εξοπλίζει πολιτοφυλακές που αποτελούνται από φυλές της Γάζας, παρά τους προφανείς κινδύνους που εμπεριέχεται σ’ αυτό.

Όλα αυτά δεν επιταχύνουν απαραίτητα την παράδοση της Χαμάς. Η οργάνωση βρίσκεται σε κατάσταση επιβίωσης και φαίνεται ότι τα απομεινάρια της στρατιωτικής ηγεσίας της στον θύλακα (με εξέχουσα προσωπικότητά της τον Ιζ αλ-Ντιν αλ-Χαντάντ, ο οποίος μέχρι τον θάνατο του Μοχάμεντ Σινβάρ διοικούσε τον βόρειο τομέα της Λωρίδας της Γάζας) είναι πρόθυμα να τα βγάλουν πέρα ​​με αυτή την κατάσταση, χωρίς να βιάζονται να πετύχουν κατάπαυση του πυρός. 

Οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (IDF) ανέφεραν το Σάββατο ότι σημειώνουν πρόοδο στην περιοχή γύρω από το Ευρωπαϊκό Νοσοκομείο στο Χαν Γιουνίς. Ένα υπόγειο συγκρότημα εντοπίστηκε κάτω από το νοσοκομείο, που περιλαμβάνει σήραγγες, καταφύγια και ένα κέντρο διοίκησης της Χαμάς. Μερικά πτώματα είχαν αφαιρεθεί από αυτό το συγκρότημα, συμπεριλαμβανομένου προφανώς αυτού του Μοχάμεντ Σινβάρ, ο οποίος δολοφονήθηκε από το Ισραήλ τον περασμένο μήνα. 

Εν τω μεταξύ, έχει ξεσπάσει ένα άλλο δράμα: Η Χαμάς ισχυρίζεται ότι οι επιχειρήσεις των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων (IDF) θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή του ομήρου Matan Zangauker,  και απειλεί ότι μια ισραηλινή προσπάθεια να τον απελευθερώσει θα οδηγήσει στον θάνατό του. Οι IDF αρνούνται ότι έγινε τέτοια προσπάθεια, λέγοντας ότι καταβάλλεται η μέγιστη δυνατή προσπάθεια ώστε να μην τεθεί σε κίνδυνο η ζωή των ομήρων. 

Υπάρχουν δύο πιθανές εξηγήσεις για τους ισχυρισμούς της Χαμάς: ή μπορεί να έχει εκτιμήσει τη δραστηριότητα των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων στην περιοχή ως προσπάθεια απελευθέρωσης ομήρων ή μπορεί να προσπαθεί να προστατεύσει ένα άλλο περιουσιακό στοιχείο, εισάγοντας το όνομα του Matan Zangauker στην ιστορία.

Άλλα επιτεύγματα των υπηρεσιών πληροφοριών και των επιχειρήσεων, στο Χαν Γιούνις και αλλού, δεν αλλάζουν τη φύση του πολέμου. Σε κάθε περίπτωση, οι έννοιες της επιτυχίας και της αποτυχίας είναι διαφορετικές για τις δύο πλευρές, ειδικά δεδομένου ότι οι ηγέτες της Χαμάς στις σήραγγές τους δεν έχουν κανένα αίσθημα ευθύνης ή ενοχής για την τύχη των πάνω από δύο εκατομμύρια Παλαιστίνιους που ζουν στο έδαφος της Γάζας. 

Αυτό τους επιτρέπει να διατηρούν τις αρχικές τους θέσεις στις μέχρι τώρα διαπραγματεύσεις. Σε αντάλλαγμα για μια νέα συμφωνία για τους ομήρους, η Χαμάς απαιτεί τον τερματισμό του πολέμου και την πλήρη αποχώρηση του Ισραηλινού στρατού από τη Λωρίδα της Γάζας. Επιμένουν στη συμφωνία τους για την απελευθέρωση των ομήρων σε δύο στάδια με την απόκτηση ισχυρών εγγυήσεων από την κυβέρνηση των ΗΠΑ. 

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος, πριν από δύο εβδομάδες, υποσχέθηκε μια άμεση συμφωνία, πιθανώς εντός δύο ημερών, έχει μιλήσει ελάχιστα για αυτό το θέμα την τελευταία εβδομάδα. Φαίνεται ότι μόνο η προσωπική του παρέμβαση στις διαπραγματεύσεις θα μπορούσε να τις βγάλει από το τρέχον αδιέξοδο.

Όσο για τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, αυτός ασχολείται με την πολιτική επιβίωσή του. Θα προωθήσει μια μερική συμφωνία μόνο εάν δεν έχει άλλη επιλογή, λόγω της πίεσης του Τραμπ. Προς το παρόν, έχει επενδύσει περισσότερο στις προσπάθειες να αποτρέψει τις υπερορθόδοξες παρατάξεις της Βουλής από το να διαλύσουν τον συνασπισμό του, εάν δεν ψηφιστεί νόμος που θα εξαιρεί τους ψηφοφόρους τους από τη στράτευση. Ο αριθμός των βίντεο που δημοσιεύει ο Νετανιάχου καθημερινά δείχνει ότι προετοιμάζεται για εκλογές. 

Επίθεση στο Ιράν; 

Ένα άλλο ζήτημα είναι η ανησυχίας του Νετανιάχου για κάτι που θα μπορούσε να επηρεάσει και την πολιτική του επιβίωση και την κληρονομιά του. Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ του Ιράν και των ΗΠΑ για τον περιορισμό του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης προχωρούν κατά διαστήματα, σε γύρους με τη μεσολάβηση του Ομάν. Το κύριο εμπόδιο είναι η διαμάχη σχετικά με το δικαίωμα του Ιράν να συνεχίσει τον εμπλουτισμό ουρανίου στο χαμηλό επίπεδο του 3,67%, για μη στρατιωτικούς σκοπούς. 

Ο Τραμπ και ο απεσταλμένος του, Στιβ Γουίτκοφ, έχουν παρουσιάσει διαφορετικές και αντικρουόμενες θέσεις τις τελευταίες εβδομάδες. Κάποια στιγμή, φάνηκε ότι οι Αμερικανοί ήταν πρόθυμοι να επιτρέψουν στο Ιράν να συνεχίσει τον εμπλουτισμό, με διεθνή εμπλοκή και έλεγχο. Καταρχήν, φαίνεται ότι και οι δύο πλευρές προσπαθούν να καταλήξουν σε συμφωνία.

Μπορεί να καταλήξουν σε ένα γενικό περίγραμμα μιας συμφωνίας, χωρίς λεπτομέρειες, κάτι που θα επέτρεπε στον Τραμπ να δηλώσει επίσημα ότι έχει λύσει το πρόβλημα, ενώ στην πράξη θα αναβάλει την απειλή μόνο κατά λίγα χρόνια.

Αυτό δεν το θέλει ο πρωθυπουργός. Τους τελευταίους μήνες, έχει ενημερώσει τον Τραμπ και ανώτερους αξιωματούχους της κυβέρνησης για την ανάγκη μιας ισραηλινής, ή αμερικανικής, ή κοινής επίθεσης στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν. Όταν ο πρόεδρος διαπίστωσε ότι ο σύμβουλός του για την εθνική ασφάλεια, Μάικ Βαλτς, είχε αναπτύξει πολύ στενή σχέση με τον Νετανιάχου, το μέλος του υπουργικού συμβουλίου Ρον Ντέρμερ, ενήργησε γρήγορα για να απολύσει τον Βαλτς. Αργότερα, όπως παραδέχτηκε δημόσια ο Τραμπ, προειδοποίησε προσωπικά τον Νετανιάχου να μην επιτεθεί ανεξάρτητα στο Ιράν κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων.

Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι ο Νετανιάχου θα παρακούσει τον Τραμπ. Μια επίθεση αυτή τη στιγμή, κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, ισοδυναμεί με πλήρη αδιαφορία για το κόκκινο φως που αναβοσβήνει από τον Λευκό Οίκο, ο οποίος είναι προσεκτικός στις ανησυχίες των κρατών του Κόλπου, τα οποία με τη σειρά τους ανησυχούν για έναν περιφερειακό πόλεμο. 

Το Ισραήλ παραμένει σε υπερ-επαγρύπνηση όσον αφορά τα γεγονότα που σχετίζονται με το Ιράν. Κάποιος μπορεί να υποθέσει ότι ο Νετανιάχου περιμένει την αποτυχία των συνομιλιών για να επανεξετάσει την πιθανότητα μιας επίθεσης, με την έγκριση των ΗΠΑ ή ενδεχομένως ακόμη και χωρίς αυτήν. Σε συνέντευξη Τύπου το Σαββατοκύριακο, ο Τραμπ υπαινίχθηκε για άλλη μια φορά την πιθανότητα μιας στρατιωτικής επιλογής στο Ιράν. Δεδομένου του απομονωτιστικού του αισθήματος και των γιγαντιαίων συμφωνιών που υπέγραψε με τη Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Κατάρ, είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι θα επιδιώξει μια αμερικανική επίθεση στο Ιράν. 

Αλλά θα ενέκρινε μια ισραηλινή ενέργεια σε περίπτωση αποτυχίας των συνομιλιών; Μια τέτοια κίνηση, κατά την άποψη του Νετανιάχου, θα εδραιώσει την κληρονομιά του ως κάποιος που έχει πολεμήσει τις πυρηνικές φιλοδοξίες του Ιράν και μπορεί να αλλάξει την πολιτική ατζέντα της χώρας με τρόπο που θα μπορούσε να τον σώσει από τα δεινή πολιτική του κατάσταση. 

Οι Ιρανοί προετοιμάζονται επίσης για την πιθανότητα πολέμου με το Ισραήλ. Οι πύραυλοι των Χούθι που εκτοξεύονται κατά του Ισραήλ κάθε δεύτερη μέρα θεωρούνται ως έκφραση της ταύτισης της Υεμένης με τη Γάζα, δεδομένου του συνεχιζόμενου πολέμου. Υπάρχει όμως και μια άλλη παράμετρος: Οι Χούθι αναγκάζουν το Ισραήλ να εκτοξεύσει όσο το δυνατόν περισσότερους πυραύλους Arrow, προκειμένου να δυσκολευτεί η αντιμετώπιση μιας μελλοντικής επίθεσης με βαλλιστικούς πυραύλους από το Ιράν εναντίον του Ισραήλ.

Αλλα άρθρα στη Haaretz: 

• Ο πόλεμος στη Γάζα απειλεί επιτέλους την παραμονή του Νετανιάχου στην εξουσία
• Ο συνασπισμός του Νετανιάχου κοντά στην κατάρρευση αφού ξεπούλησε την πιο ακραία μειονότητα του Ισραήλ
• Ισραήλ ή Χαμάς: Ποιος είναι ο μεγαλύτερος απορριπτικός;

Ο δικηγόρος ανθρωπίνων δικαιωμάτων Michael Sfard,

για τη σκοτεινή πλευρά του Ανώτατου Δικαστηρίου του Ισραήλ 

Shany Littman

HAARETZ - 29 Μαρτίου 2025 

Ο κορυφαίος δικηγόρος ανθρωπίνων δικαιωμάτων Michael Sfard μιλάει για τη σκοτεινή πλευρά του Ανώτατου Δικαστηρίου που, ενώ στο παρελθόν προσπαθούσε να διατηρήσει τις φιλελεύθερες αξίες, συνέβαλε επίσης και στην εδραίωση της κατοχής. 

Το αυξανόμενο απαρτχάιντ στη Δυτική Όχθη, το πραξικόπημα του αναζωπυρούμενου καθεστώτος και οι προσπάθειες εξουδετέρωσης της κοινωνίας των πολιτών ενώ μαίνεται ένας πόλεμος - όλα αυτά είναι αλληλένδετα, λέει.  

Michael Sfard. Το κύμα ανθρώπων γύρω του που εγκαταλείπουν τη χώρα, ειδικά εκείνοι που έχουν πολιτικές και ακτιβιστικές τάσεις, έχει μετατραπεί τελευταία σε τσουνάμι. «Τα πράγματα γίνονται ασταθή. Αυτοί είναι άνθρωποι που συμμετείχαν στον αγώνα και έχασαν την ελπίδα». Πίστωση: Tomer Appelbaum 

Οι διάδρομοι του ειρηνοδικείου στο Ρωσικό Συγκρότημα, στο κέντρο της Ιερουσαλήμ, είναι εξαιρετικά στενοί. Τόσο στενοί, μάλιστα, που οι δικηγόροι και οι πελάτες τους αναγκάζονται να σπρώχνονται στους τοίχους για να μην πέσουν πάνω στη δικαστή καθώς αυτή φεύγει από το γραφείο της για να πάρει νερό για τον ηλεκτρικό βραστήρα της. 

Η ακροαματική διαδικασία για τις αγωγές για συκοφαντική δυσφήμιση που κατέθεσε ο Υπουργός Περιφερειακής Συνεργασίας David Amsalem εναντίον τουλάχιστον 16 ατόμων επρόκειτο να ξεκινήσει στις 9 π.μ., αλλά ο ενάγων έχει καθυστέρηση άνω των 40 λεπτών. Ο Mordechai Shimon, δικηγόρος του υπουργού, δεν μπορεί να εξηγήσει την καθυστέρησή του. «Έκανα λάθος την ώρα», εξηγεί ο Amsalem, όταν τελικά εμφανίζεται και παίρνει τη θέση του. 

Δέκα δικηγόροι, ένας υπάλληλος και τέσσερις κατηγορούμενοι συγκεντρώνονται στη μικρή αίθουσα του δικαστηρίου. Δεν καθίσματα για όλους. Αργότερα, μια άλλη κατηγορούμενη, η Judy Shalom Nir Mozes, δημοσιογράφος και παρουσιάστρια talk-show, οποία ζει στη Νέα Υόρκη, θα εμφανιστεί μέσω Zoom. Ο δικηγόρος Michael Sfard εκπροσωπεί τον Ταξίαρχο (ε.α.) Amir Haskel σε μία από τις αγωγές για συκοφαντική δυσφήμιση που αφορούν τον Amsalem, αναμένει να ξεκινήσει η συνεδρίαση με την αντεξέταση του υπουργού. 

Σε σύντομο χρονικό διάστημα, η εκδήλωση μετατρέπεται σε τσίρκο. Ο Amsalem διακόπτει επανειλημμένα τα σχόλια των άλλων, η Shalom Nir Mozes αποκαλεί συνεχώς το δικηγόρο του υπουργού «γλυκούλη» και οι δικηγόροι ξεσπούν σε γέλια. 

Ο λόγος για αυτή την παράδοξη συγκέντρωση; Τον Νοέμβριο του 2021, ο Amsalem δήλωσε ότι «το Λικούντ θα φυλάκιζε τους νομικούς συμβούλους των υπουργείων της κυβέρνησης σε μάντρες», αλλά, είπε, ότι τα λόγια του παραποιήθηκαν ότι «είχε υποσχεθεί να φυλακίσει όλους τους αριστερούς». Τώρα μηνύει μια ομάδα ανθρώπων που κυκλοφόρησαν την «λανθασμένη» δήλωσή του. Σύμφωνα με τον Sfard, έναν από τους κορυφαίους δικηγόρους ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Ισραήλ, δεν είναι τυχαίο ότι ο Ταξίαρχος (ε.α.) Amir Haskel – πρώην πιλότος της πολεμικής αεροπορίας και ένας από τους ηγέτες των διαδηλώσεων κατά του Νετανιάχου στην οδό Μπάλφουρ στην Ιερουσαλήμ πριν από περίπου 5 χρόνια – είναι ένας από αυτούς που μηνύονται. Όπως λέει ο Sfard: 

«Αυτή είναι μια γελοία αγωγή, Είναι καθαρή πολιτική επιλεκτική δίωξη. Ένα εκατομμύριο άνθρωποι, δημοσιογράφοι και άλλοι, δημοσίευσαν σχόλια για τον Amsalem στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά αυτός ξεχώρισε τον Amir Haskel και υπέβαλε μήνυση εναντίον του. Το tweet του Amir Haskel δεν αφορούσε καν το τι είπε ο Amsalem σε αυτή τη συγκεκριμένη περίπτωση [για το Λικούντ]. Ήταν μια απάντηση σε μια προσωπική προσβολή. Ο Amsalem είχε αποκαλέσει τον Amir εγκληματία στην Κνεσέτ. Και ο Amir Haskel έγραψε: «Ο Amsalem είπε ότι είμαι εγκληματίας και παραβάτης του νόμου, και τώρα υποκινεί το μίσος για τους αριστερούς και λέει ότι θα τους φυλακίσει όλους – πότε θα βάλουμε τέλος στην υποκίνηση αυτού του ανθρώπου;» Αφού έλαβε μια απειλητική επιστολή από τον δικηγόρο του Amsalem, ο Haskel διόρθωσε περαιτέρω τη δήλωσή του». 

Ο Sfard ασχολείται επίσης με μια άλλη, παρόμοια υπόθεση: μια αγωγή για συκοφαντική δυσφήμιση που κατέθεσε ο υπουργός Εθνικής Ασφαλείας ακροδεξιού Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ εναντίον του Ζεχάβα Γκαλόν (Zehava Galon), πρώην ηγέτη του μετριοπαθούς κόμματος Meretz. [ΣΤΕ: ο νυν ακροδεξιός υπουργός εσωτερικής ασφάλειας  Ben-Gvir, έχει καταδικαστεί στο παρελθόν για ποινικά αδικήματα και ο Στρατός τον έχει απορρίψει ως ακατάλληλο να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία, λόγω των εξτρεμιστικών ιδεών του] 

Στην πραγματικότητα, ο Sfard είναι πολύ πιο απασχολημένος από όσο τον ενδιαφέρει να αντιμετωπίζει αγωγές συκοφαντικής δυσφήμισης. 

«Απλώς δεν ξέρω πώς να ξαναβάλω αυτό το τέρας στο μπουκάλι. Υπάρχει μια αύξηση εκατοντάδων, αν όχι χιλιάδων τοις εκατό, στις αγωγές για συκοφαντική δυσφήμιση. Είναι φρικτό. Δεν είναι αυτός ο λόγος που σπούδασα νομική», λέει λίγες μέρες αργότερα, μιλώντας στο γραφείο του στο Τελ Αβίβ. 

• Και αυτό έχει ένα τίμημα. 

«Ο χρόνος που αφιερώνω στη μελέτη των αναρτήσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και των ανακοινώσεων τύπου των οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων που είναι πελάτες μου [για να τους προστατεύσω] είναι απαίσιος. Πρέπει να ελέγχω κάθε tweet. Υπάρχουν ομάδες που αφιερώνουν μεγάλο μέρος των πόρων τους στην αναζήτηση τόπων όπου είναι δυνατό να υποβάλουν μηνύσεις. Αυτό είναι μέρος της ατμόσφαιρας ασφυξίας που βιώνουμε». 

• Πέρα από αυτό, επιβάλλεται στους δικαστές ένας ατελείωτος αριθμός περιττών συνεδριών. Αυτό εξαντλεί και αποδυναμώνει το σύστημα. 

«Είναι win-win [για τους ενάγοντες]. Αν κερδίσετε την υπόθεση - φυσικά. Αλλά αν χάσετε, τους δίνει τη δυνατότητα να ασκείται πίεση στο δικαστικό σύστημα. Είναι μια πολύ επιτυχημένη μέθοδος από την άποψή τους. Ένα από τα πράγματα που το πολιτικό κέντρο δεν κατανοεί αρκετά καλά, δυστυχώς - και το θέτω αυτό με λεπτότητα - είναι ότι η διάλυση της κοινωνίας των πολιτών βρίσκεται στην καρδιά του πραξικοπήματος του καθεστώτος.... 

Έποικοι πετούν πέτρες στους λόφους της Νότιας Χεβρώνας. «Η κατάσταση εκεί δεν ήταν ποτέ τόσο άσχημη, με έναν συνδυασμό της  βίας των εποίκων και του στρατού». Πίστωση: Michal Hai 

• Μπορείτε να εξηγήσετε τι ακριβώς δεν είναι κατανοητό;  

«Ότι η υποκίνηση, η νομοθεσία και οι αγωγές έχουν ως στόχο να γονατίσουν την κριτική της κοινωνίας των πολιτών. Εάν οι ηγέτες της διαμαρτυρίας κατά του πραξικοπήματος και οι ηγέτες του πολιτικού κέντρου δεν καταλάβουν ότι πρέπει να αγωνιστούν εναντίον αυτών των πραγμάτων, όπως  ακριβώς [πολέμησαν] την ακύρωση του κριτηρίου της εύλογης φύσης [που στοχεύει στην εξάλειψη της εξουσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου να ανατρέπει διοικητικές και κυβερνητικές αποφάσεις που θεωρεί παράλογες] ή μια αλλαγή στη σύνθεση της Επιτροπής Δικαστικών Διορισμών – θα χάσουν και θα χάσουμε όλοι. Απλώς δεν το καταλαβαίνουν». 

Ο Sfard προσφέρει ένα παράδειγμα της χαλαρότητας της κεντροαριστεράς σε αυτό το θέμα. Πριν από λίγο καιρό, ένα νομοσχέδιο που υπέβαλε ο βουλευτής Άριελ Κάλνερ (Λικούντ) τέθηκε σε προκαταρκτική ψηφοφορία. Ορίζει ότι μια δωρεά από ξένη οντότητα σε ισραηλινό μη-κερδοσκοπικό οργανισμό θα φορολογείται με συντελεστή 80%, εκτός εάν ο μη-κερδοσκοπικός οργανισμός λαμβάνει επίσης χρηματοδότηση από την ισραηλινή κυβέρνηση. Ενώ η νομοθεσία προκαλεί χασμουρητά στους κεντροαριστερούς βουλευτές, ο Sfard τη βλέπει ως σοβαρό κίνδυνο. 

«Από το 2011, έχουν γίνει πάρα πολλές προσπάθειες για τον περιορισμό των δωρεών σε οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Όλες απέτυχαν. Τώρα [η κυβέρνηση] δοκιμάζει την οδό της φορολογίας. Δημιουργούν μια κατάσταση στην οποία οι μόνες οργανώσεις που θα πληγούν είναι εκείνες που ασκούν κριτική – όχι μόνο για την κατοχή, αλλά και για ζητήματα που αφορούν την κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ, τους αιτούντες άσυλο, το περιβάλλον. Παρόμοια νομοθεσία που ξεκίνησε ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν με την οποία διέγραψε εντελώς τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών στη Ρωσία». 

• Είναι αλήθεια, ότι ακόμη και ανεξάρτητα από τη νομοθεσία που αναφέρατε, οι κυβερνητικοί προϋπολογισμοί για τις αριστερές οργανώσεις ωχριούν μπροστά σε εκείνους για τις δεξιές οργανώσεις. 

«Ναι, τεράστια χρηματικά ποσά ρέουν προς τη δεξιά, ειδικά προς το κίνημα εποικισμού . Την τελευταία φορά που έλεγξα, ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός Elad [ο οποίος επιδιώκει να εγκαταστήσει Εβραίους στην παλαιστινιακή γειτονιά Silwan στην Ανατολική Ιερουσαλήμ] είχε ετήσιο προϋπολογισμό 70 εκατομμυρίων σέκελ [σχεδόν 20 εκατομμύρια δολάρια]. Αυτό είναι περισσότερο από τους ετήσιους προϋπολογισμούς των [οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων] B'Tselem, Yesh Din, Breaking the Silence και Peace Now, από κοινού. Συγκριτικά, η αριστερή ομάδα με τον μεγαλύτερο ετήσιο προϋπολογισμό από όλες είναι προφανώς ο Σύνδεσμος για τα Πολιτικά Δικαιώματα του Ισραήλ, με 9 εκατομμύρια σέκελ.» 

• Το νομοσχέδιο του Kallner πέρασε στην προκαταρκτική του ανάγνωση με 47 βουλευτές τον συνασπισμό υπέρ, και 19 της αντιπολίτευσης κατά. Άλλα μέλη της αντιπολίτευσής απλώς δεν μπήκαν στον κόπο να εμφανιστούν για να ψηφίσουν. 

«Η μεγαλύτερη τραγωδία μας είναι το πολιτικό κέντρο, που φοβάται περισσότερο την ταύτισή του με ομάδες κατά της κατοχής ή ανθρωπίνων δικαιωμάτων (όπως το Breaking the Silence ή το B'Tselem), από την ταύτισή του με το πραξικόπημα. Αυτή η ματαιότητα, ο τρόπος που αντιδρούν - είναι γνήσια δειλία. Νομίζω ότι ο ηγέτης του Yesh Atid, Yair Lapid καταλαβαίνει ότι το κλείσιμο του B'Tselem δεν είναι καλό για τη δημοκρατία. Για τι λοιπόν αγωνίζεται; Για κάτι που θα αποτρέψει το πραξικόπημα ή για τι θα αυξήσει τη δημοτικότητά του;» 

Η κριτική του Sfard δεν απευθύνεται μόνο στον Yair Lapid και στον επικεφαλής του Κόμματος Εθνικής Ενότητας Benny Gantz, αλλά και στους ηγέτες της τρέχουσας, ανανεωμένης διαμαρτυρίας κατά της δικαστικής μεταρρύθμισης: 

«Κάνετε λάθος, αν νομίζετε ότι μπορείτε να διεξάγετε έναν αγώνα για τις δημοκρατικές αξίες και να αγνοήσετε εντελώς την κατοχή, και την επίθεση σε οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Θα αποτύχετε. Η δημοκρατία δεν υπάρχει μόνο τις Δευτέρες και τις Πέμπτες. Έχω φίλους που δεν έχουν συμμετάσχει σε διαδηλώσεις κατά του πραξικοπήματος ακριβώς εξαιτίας αυτού». 

Ο Yair Lapid του Yesh Atid σε διαμαρτυρία στο Τελ Αβίβ, τον Δεκέμβριο. «Για τι αγωνίζεται; Για κάτι που θα αποτρέψει το πραξικόπημα ή που θα αυξήσει τη δημοτικότητά του;» Πίστωση: Tomer Appelbaum 

• Πηγαίνετε σε διαδηλώσεις; 

«Ναι. Το να είσαι επικριτικός απέναντι σε ορισμένους από τους στόχους των διαμαρτυριών δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να πας σε αυτές. Οι άνθρωποι που πήγαν στην οδό Κάπλαν [οδός του Τελ Αβίβ, το κέντρο των διαδηλώσεων κατά του πραξικοπήματος το 2023] θέλουν να ζήσουν σε μια δημοκρατία. Συγγνώμη για την υποκρισία, αλλά αν πρέπει να βοηθηθούν οι άνθρωποι να καταλάβουν ότι όλο αυτό δεν μπορεί να γίνει αποκλειστικά σε ένα κοσμικό-Ασκενάζι-εβραϊκό περιβάλλον, αλλά πρέπει να είναι σωστό για όλους, τότε εμείς (μια αναφορά σε ομοϊδεάτες υποστηρικτές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων) θα τους βοηθήσουμε». 

Η άποψη του Sfard ότι το πραξικόπημα του καθεστώτος, η κατοχή και η αποδυνάμωση της κοινωνίας των πολιτών είναι αλληλένδετα είναι το κυρίαρχο θέμα του νέου του βιβλίου, «Κατοχή από μέσα: Ένα ταξίδι στις ρίζες του ισραηλινού συνταγματικού πραξικοπήματος» (στα εβραϊκά). 

«Το βιβλίο γράφτηκε στο μυαλό μου τα βράδια του Σαββάτου στις διαμαρτυρίες της οδού Kaplan, όταν στάθηκα στο πλευρό του Bloc Against the Occupation [Μπλοκ εναντίον της Κατοχής - οργάνωση υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων]».

«Από τη μία πλευρά, ενθουσιάστηκα από τη διαμαρτυρία. Αλλά ταυτόχρονα, τρελάθηκα μέσα μου επειδή οι άνθρωποι δεν ήθελαν να μιλήσουν για το τι συμβαίνει ένα τέταρτο της ώρας από εδώ [στη Δυτική Όχθη], και αυτό συνδέεται άμεσα. Η ένεση αντιδημοκρατικού δηλητηρίου στις φλέβες μας δεν ξεκίνησε με τον [υπουργό Δικαιοσύνης] Γιαρίβ Λεβίν, ούτε με τον Νετανιάχου. Είναι μια διαδικασία πολλών ετών». 

Ο Sfard υπέβαλε ένα χειρόγραφο του βιβλίου στο Κέντρο Berl Katznelson, το οποίο είχε ξεκινήσει την ιδέα για αυτό ως μέρος μιας σειράς βιβλίων, τον Σεπτέμβριο του 2023.

Στη συνέχεια ήρθε η 7η Οκτωβρίου - και «μου έγινε σαφές ότι θα έμενε στο συρτάρι, ότι δεν ήταν πλέον επίκαιρο, ότι το πραξικόπημα του καθεστώτος είχε τελειώσει και ότι αυτή η κυβέρνηση επρόκειτο να εκδιωχθεί. Λίγους μήνες αργότερα επέστρεψα στο κείμενο. Πρόσθεσα αναφορές στην 7η Οκτωβρίου και στον πόλεμο, και τώρα το βιβλίο εκδίδεται όταν το πραξικόπημα έχει φτάσει στη μέγιστη ορμή του». 

Ο Sfard καταλαβαίνει πραγματικά γιατί η κατοχή έχει παραγκωνιστεί στις διαδηλώσεις κατά του δικαστικού πραξικοπήματος, ακόμη και αν διαφωνεί πλήρως με τη λογική. 

«Εντάξει, υπάρχει το επιχείρημα ότι ο αγώνας κατά του πραξικοπήματος απαιτεί να εκδηλωθεί σε μια μεγάλη σκηνή και ότι τα μηνύματα κατά της κατοχής θα την μειώσουν. Αλλά αυτή η σκηνή είναι ήδη εντελώς διάτρητη. Οι άνεμοι σφυρίζουν μέσα από αυτήν. Προτιμώ μια μικρότερη αλλά πιο στιβαρή σκηνή από αυτήν που έχουμε τώρα». 

• Αν όλοι οι όμηροι επέστρεφαν από τη Γάζα και οργανώνατε μια διαδήλωση κατά του πολέμου, ποιος θα εμφανιζόταν; 

«Αστυνομικοί. Θα εμφανίζονταν αστυνομικοί για να συλλάβουν τους διαδηλωτές. Ζούμε σε μια χώρα όπου ο αστυνομικός επίτροπος θέλει να στείλει στη Γάζα, τους ανθρώπους που διαδηλώνουν κατά του πολέμου. Όσοι προσπάθησαν να διαμαρτυρηθούν διαλύθηκαν βάναυσα - και επίσης δεν έλαβαν καμία υποστήριξη από το Ανώτατο Δικαστήριο. Αλλά αυτή η κατάσταση δεν θα διαρκέσει. Είναι αδύνατο να σκεφτεί κανείς ότι θα διατηρήσουμε τη δημοκρατία στη χώρα μας με πλουραλισμό και ακαδημαϊκή ελευθερία και διάκριση εξουσιών και ένα δικαστήριο που θα προστατεύει τα ανθρώπινα δικαιώματα, όταν υπάρχει ένας θάλαμος βασανιστηρίων στην πίσω αυλή. Απλώς δεν λειτουργεί έτσι.» 

Μια διαδήλωση στο Τελ Αβίβ, τον Ιανουάριο. «Ζούμε σε μια χώρα όπου ο αστυνομικός επίτροπος θέλει να στείλει στη Γάζα τους ανθρώπους που διαδηλώνουν κατά του πολέμου». Πίστωση: Moti Milrod

Ο Sfard και ο Amsalem έχουν ένα κοινό: Και οι δύο κατάγονται από την Ιερουσαλήμ. Βγαίνοντας έξω για να καπνίσει, ο Amsalem μοιάζει σαν να είναι ο βασιλιάς της πόλης. Οι άνθρωποι τον πλησιάζουν, ζητώντας του μια αγκαλιά, μια σέλφι. Να τον χτυπήσουν στον ώμο, να του φιλήσουν το χέρι. Από την πλευρά του, ο Sfard νιώθει βαθιά αποξενωμένος από την πόλη των νεανικών του χρόνων. 

«Η Ιερουσαλήμ είναι η πόλη όπου μεγάλωσα και όπου διαμορφώθηκα, αλλά σήμερα είναι σαν ένας οικισμός για μένα. Είναι η πρωτεύουσα όλων όσων δεν μου αρέσουν στο Ισραήλ. Προβάλλει την ανθρώπινη δυστυχία και σκληρότητα. Επίσης, δεν μου αρέσει πολύ ο εαυτός μου όταν βρίσκομαι στην Ιερουσαλήμ, επειδή η στάση μου απέναντι στους ανθρώπους στον δρόμο είναι στερεοτυπική. Η φυγή από την πραγματικότητα του Τελ Αβίβ δεν με ενοχλεί λιγότερο, αλλά τουλάχιστον μου επιτρέπει να ζήσω τη ζωή μου ήσυχα. Η πόλη στην οποία μεγάλωσα, τα μέρη που πήγα - αυτή η πόλη δεν υπάρχει πια, οπότε το να έρχομαι στην Ιερουσαλήμ με κάνει να λυπάμαι.» 

• Δεν υπάρχει ομορφιά στην ανθρώπινη ποικιλομορφία της; 

«Όταν υπάρχουν πολλοί τύποι ανθρώπων που βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο, αυτό είναι εντάξει. Αλλά εδώ έχουμε τάξεις. Περισσότεροι από το ένα τρίτο των κατοίκων [της Ιερουσαλήμ] είναι Παλαιστίνιοι – ξυλοκόποι και νεροκόπτες, χωρίς δικαιώματα, διαφανείς στην καλύτερη περίπτωση και στόχοι υποκίνησης στη χειρότερη. Δεν είναι λοιπόν μια πολύ όμορφη εικόνα. Και υπάρχει επίσης αρκετή υποκίνηση και ρατσισμός που στοχεύει τους Χαρεντίμ.» 

Ο 52χρονος Sfard μεγάλωσε στη γειτονιά Μααλότ Ντάφνα της Ιερουσαλήμ, όπου ζούσαν τότε πολλοί δημοσιογράφοι της Ισραηλινής Ραδιοτηλεόρασης. Ο καλύτερος φίλος του πατέρα του ήταν ο γνωστός δημοσιογράφος και συγγραφέας Ισραήλ Σεγκάλ. «Κάθε βράδυ έπαιζαν τάβλι στο κλιμακοστάσιο», θυμάται. 

Οι γονείς του, Πολωνοί αντιφρονούντες που έφτασαν στο Ισραήλ στα τέλη της δεκαετίας του 1960. Ο Λέον, ο πατέρας του, είναι μαθηματικός που εργάζεται στον τομέα των υπολογιστών. Η μητέρα του, Άννα, είναι ομότιμη καθηγήτρια στο Τμήμα Μαθηματικών της Εκπαίδευσης στο Πανεπιστήμιο της Χάιφα. Η μικρότερη αδερφή του, Έμι Sfard, είναι καλλιτέχνης μικτών μέσων και εικονογράφος. Είναι παντρεμένος με τη Νιρίθ Μπεν Χόριν, μια θεραπεύτρια ζευγαριών και οικογενειών, η οποία ίδρυσε μια οργάνωση με τίτλο «Γονείς κατά της Κράτησης Παιδιών», η οποία αγωνίζεται για τα δικαιώματα των ανηλίκων Παλαιστινίων που έχουν συλληφθεί από τις ισραηλινές αρχές. 

Αρχικά, ο Sfard σκεφτόταν να ακολουθήσει τα βήματα του πατέρα του, αλλά στη συνέχεια άρχισε να σκέφτεται αν θα γινόταν δεκτός στις νομικές σπουδές. 

«Τελικά, πήγα να σπουδάσω νομικά από κάποια ρομαντική αντίληψη ότι θα χειριζόμουν κάθε είδους υποθέσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο στυλ των αμερικανικών δικαστικών δραμάτων, όπως το δικαίωμα στην ιδιωτικότητα στην εποχή της υπερλεωφόρου της πληροφορίας. Ούτε για μια στιγμή δεν φανταζόμουν ότι θα έκανα αυτό που κάνω σήμερα». 

Απέκτησε πτυχίο νομικής από το Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ και μεταπτυχιακό στο διεθνές δίκαιο ανθρωπίνων δικαιωμάτων από το University College London. Ενώ εργαζόταν ως γραμματέας για τον γνωστό δικηγόρο πολιτικών δικαιωμάτων Avigdor Feldman, συνειδητοποίησε τις τεράστιες επιπτώσεις της κατοχής: 

«Μου έγινε σαφές ότι αυτός ήταν ο τομέας με τον οποίο έπρεπε να ασχοληθώ. Υπάρχει μια θαυμάσια παροιμία του Ραβίνου Abraham Joshua Heschel ότι: “σε μια ανοιχτή κοινωνία λίγοι είναι ένοχοι αλλά όλοι είναι υπεύθυνοι”. Δεν είμαι λοιπόν ένοχος, αλλά είμαι υπεύθυνος. Και δεν είμαι ικανός να ζήσω εδώ αν δεν αγωνιστώ ενάντια σε κάτι που γίνεται στο όνομά μου». 

• Πλήρωσες κάποιο τίμημα για αυτή την επιλογή; 

«Δεν νομίζω ότι το τίμημα που πλήρωσα ήταν υψηλό. Είναι προφανές ότι θα δυσκολευόμουν πολύ να βρω μια θέση διδασκαλίας σε ένα ισραηλινό πανεπιστήμιο σήμερα, αλλά αυτό δεν είναι υψηλό τίμημα. Οι άνθρωποι με βρίζουν, υπήρξαν επίσης απειλές εναντίον μου, αλλά αυτό δεν έχει αλλάξει τη ρουτίνα μου. Το 1998 αρνήθηκα να υπηρετήσω τη στρατιωτική θητεία στη Χεβρώνα και φυλακίστηκα γι' αυτό. Οπότε, ναι, υπάρχει ένα συγκεκριμένο τίμημα, αλλά οι άνθρωποι πληρώνουν ένα τίμημα για να είναι αξιοπρεπείς». 

Όταν συναντηθήκαμε λίγες μέρες αργότερα για μια άλλη συζήτηση, είπε ότι είχε διαφορετική απάντηση στην ίδια ερώτηση. 

«Απάντησα βιαστικά και πριν, αλλά σίγουρα έχω πληρώσει ένα τίμημα. Καταρχάς, πίεση και άγχος σε επίπεδα που δεν είχα βιώσει ποτέ. Άγχος σε σχέση με τους πελάτες μου, την οικογένειά μου και τον εαυτό μου, σε σημείο που βλάπτει την υγεία και επηρεάζει τον ύπνο σας. Πρέπει επίσης να αποδεχτώ το γεγονός ότι από πολλές απόψεις είμαι τώρα εκτός φράχτη. Συνήθιζα να ένιωθα ότι ανήκω κάπου. Στο παρελθόν ήμουν επιθυμητός καλεσμένος σε ορισμένες εκδηλώσεις, στις οποίες σίγουρα δεν θα με καλούσαν σήμερα». 

• Οπως; 

«Για παράδειγμα, μαθήματα συνεχιζόμενης εκπαίδευσης για δικηγόρους. Δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να με προσκαλέσουν σήμερα να δώσω μια διάλεξη σε ένα τέτοιο μάθημα – όχι επειδή δεν θέλουν να με ακούσουν, αλλά λόγω της θύελλας που θα τους προκαλέσει η πρόσκληση. Είναι ένα μικρό τίμημα, αλλά όσον αφορά την ταυτότητά μου, πονάει.» 

Το 2004 ίδρυσε το δικό του δικηγορικό γραφείο, το οποίο τώρα βρίσκεται στο νότιο Τελ Αβίβ. Σε έναν τοίχο βρίσκεται η Διακήρυξη Δικαιωμάτων της νέας Νότιας Αφρικής, υπογεγραμμένη από τον Άλμπερτ Σακς, έναν Εβραίο δικηγόρο που αντιτάχθηκε στο απαρτχάιντ, έχασε ένα χέρι και ένα μάτι σε μια απόπειρα δολοφονίας και ο οποίος, μετά την άνοδο του Νέλσον Μαντέλα στην εξουσία το 1994, διορίστηκε στο τότε νεοσύστατο Συνταγματικό Δικαστήριο, το ανώτατο δικαστικό όργανο της χώρας. 

Επίσης, σε έναν τοίχο υπάρχει μια φωτογραφία του Bassem Abu Rahmeh, ενός 30χρονου Παλαιστινίου που σκοτώθηκε το 2009 στο χωριό Bil'in της Δυτικής Όχθης, σε μια από τις τακτικές διαμαρτυρίες εκεί κατά του διαχωριστικού τείχους. Χτυπήθηκε από χειροβομβίδα δακρυγόνου που έριξαν Ισραηλινοί στρατιώτες. Για διάφορους λόγους, ο γενικός εισαγγελέας του στρατού αρνήθηκε να διερευνήσει το περιστατικό και έκλεισε την υπόθεση. Το 2015, η νομική ομάδα που εκπροσωπούσε την οικογένεια του Abu Rahmeh -συμπεριλαμβανομένου του Sfard- υπέβαλε αίτηση στο Ανώτατο Δικαστήριο, απαιτώντας την επανέναρξη της υπόθεσης και την προσαγωγή στη δικαιοσύνη των υπευθύνων για τον θάνατό του. 

«Για σχεδόν 10 χρόνια αγωνιζόμασταν για να δικαστούν οι δράστες. Τελικά, έλαβαν μια εκπληκτική απόφαση από το δικαστήριο. Διαπίστωσε ότι υπήρχαν πολλαπλά ελαττώματα στις έρευνες [του περιστατικού], αλλά ότι μετά από μια δεκαετία ήταν αδύνατο να γνωρίζουμε πλέον τι πραγματικά συνέβη και ποιος έφταιγε. Η αδερφή του Μπάσεμ σκοτώθηκε επίσης σε μια διαμαρτυρία στο χωριό, από εισπνοή αερίου». 

• Το δικαστήριο διέταξε τη λήψη περαιτέρω μέτρων για την έρευνα, αλλά τελικά δεν απαγγέλθηκαν κατηγορίες. 

«Με τα χρόνια απαίτησα να διεξαχθούν έρευνες σε εκατοντάδες υποθέσεις στις οποίες αθώοι άνθρωποι πυροβολήθηκαν και τραυματίστηκαν ή σκοτώθηκαν. Ανακάλυψα ότι υπάρχει μια βιτρίνα ερευνών, αλλά δεν υπάρχουν πραγματικές έρευνες. Το σύστημα δεν διερευνά τα θύματα Παλαιστινίους». 

Σήμερα, λέει, η εταιρεία του είναι η μικρότερη που υπήρξε ποτέ: τρεις δικηγόροι, ένας υπάλληλος και ένας διευθυντής γραφείου. 

«Είμαι περήφανος για το γεγονός ότι δεν έχω απολύσει ποτέ κανέναν, αλλά όταν φεύγουν άνθρωποι δεν τους αντικαθιστώ πάντα. Εκτός αυτού, ο αριθμός των υποψηφίων που θέλουν να εργαστούν μαζί μου έχει μειωθεί δραστικά τα τελευταία χρόνια. Συνήθιζα να αφιερώνω πολύ χρόνο στην αξιολόγηση ανθρώπων για να καταλάβω ποιον να καλέσω για συνέντευξη. Αυτό δεν συμβαίνει σήμερα. Συμβαίνει επίσης αρκετά συχνά οι άνθρωποι να έρχονται σε μια συνέντευξη και να ρωτούν αν η εργασία για μένα θα τους «κλείσει πόρτες». Απαντώ αμέσως ότι ναι, θα το κάνει». 

• Αλλά στην πραγματικότητα ακούγεται σαν να έχεις περισσότερη δουλειά τώρα. 

«Περισσότερη δουλειά δεν σημαίνει περισσότερα χρήματα.» 

• Ποιο είναι το οικονομικό μοντέλο για το είδος της εργασίας που κάνετε εσείς και οι συνεργάτες σας; 

«Η οικογένειά μου μού κάνει την ίδια ερώτηση. Πολλά pro bono, πολλά χαμηλά bono, αλλά το μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματος προέρχεται από οργανισμούς που αναλαμβάνουν νομική εκπροσώπηση για άτομα που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα. Ανά πάσα στιγμή, έχω δεκάδες υποθέσεις Παλαιστινίων που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να πληρώσουν ούτε την τιμή ενός εισιτηρίου τρένου για το Τελ Αβίβ. Αυτές οι υποθέσεις χρηματοδοτούνται από διάφορους οργανισμούς. Έχω επίσης πολλούς ιδιώτες πελάτες, και αυτοί είναι που πληρώνουν τα περισσότερα – όπως και ξένες οργανώσεις που χρειάζονται νομικές συμβουλές στο Ισραήλ. Η εταιρεία μου υπερασπίζεται 100% τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά δεν αφορά μόνο την κατοχή. Εκπροσωπώ Βεδουίνους στη Νεγκέβ και εκπροσώπησα το τρανς παιδί από το Γκιβάτ Σμούελ» (αναφέρεται σε μια υπόθεση όπου το Υπουργείο Παιδείας ήθελε να απομακρύνει ένα τρανς αγόρι από το κρατικό-θρησκευτικό σχολείο του. Το Περιφερειακό Δικαστήριο του Τελ Αβίβ τελικά αποφάνθηκε κατά του υπουργείου και υπέρ του αιτήματος της οικογένειας να επιτραπεί στο παιδί να παραμείνει σε αυτό το σχολείο, αλλά τελικά μεταφέρθηκε σε ένα μη-θρησκευτικό σχολείο για χαρισματικούς μαθητές.) 

* * *

Στο νέο του βιβλίο, ο Sfard περιγράφει το ισραηλινό δικαστικό σύστημα με όρους Δόκτωρ Jekyll και Μίστερ Hyde – έχει δύο πολύ διαφορετικές όψεις: 

«Το δικαστικό σύστημα είναι υπέροχο, είναι ικανό να ανταγωνιστεί σε επαγγελματισμό και δημιουργικότητα κάθε τέτοιο σύστημα στον κόσμο. Αλλά έχει και μια σκοτεινή πλευρά. Όταν προσεγγίζουμε ζητήματα που σχετίζονται με τη σύγκρουση – όλοι οι νόμοι της φυσικής διαστρεβλώνονται. Πράγματα που είναι απολύτως σαφή σε ορισμένα πλαίσια, εντός του Ισραήλ γίνονται εντελώς ασαφή όταν πρόκειται για τα εδάφη. Ο ισχυρισμός ότι το Ανώτατο Δικαστήριο είναι αριστερό ή φιλοπαλαιστινιακό είναι το μεγαλύτερο ψέμα στην ισραηλινή πολιτική». 

Μετά από τρεις δεκαετίες εμπειρίας από πρώτο χέρι, ο Sfard μπορεί πιθανώς να πει με κύρος ότι: 

"το Ανώτατο Δικαστήριο έχει δώσει την έγκρισή του σε σχεδόν κάθε κυβερνητική πολιτική που έχει βλάψει ή/και έχει στερήσει την περιουσία των Παλαιστινίων. Υπήρξαν μερικές σπάνιες εξαιρέσεις, όπως η απαγόρευση της χρήσης βασανιστηρίων και η απαλλοτρίωση ιδιωτικής περιουσίας Παλαιστινίων σε ορισμένες περιπτώσεις – αλλά ακόμη και αυτές οι αποφάσεις έχουν διαβρωθεί με την πάροδο των ετών". 

«Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπήρχε λόγος οι Παλαιστίνιοι να στραφούν στο Ανώτατο Δικαστήριο. Γιατί σε συγκεκριμένες περιπτώσεις βοήθησε. Αλλά ο στρατηγικός ρόλος του Ανώτατου Δικαστηρίου με την πάροδο του χρόνου ήταν να βοηθήσει στην εντατικοποίηση της κατοχής και στη μετατροπή της σε απαρτχάιντ. Τελικά, υπάρχει ένας νόμος στη Δυτική Όχθη που ισχύει για τους εποίκους – και ένας διαφορετικός νόμος για τους Παλαιστίνιους. Το Ανώτατο Δικαστήριο έχει εγκρίνει σχεδόν κάθε πολιτική, συμπεριλαμβανομένης, για παράδειγμα, της συγκλονιστικής ανισότητας στην κατανομή γης στα εδάφη». 

Σύμφωνα με τον Sfard, «το γεγονός είναι ότι το 99,76% της δημόσιας γης που διατέθηκε από την Πολιτική Διοίκηση [ένα παρακλάδι της στρατιωτικής κυβέρνησης] έχει παραχωρηθεί σε Ισραηλινούς, και λιγότερο από το ¼ του 1% στους Παλαιστινίους». 

Τα τελευταία 15 χρόνια, η ήδη μειωμένη υποστήριξη που λάμβαναν οι Παλαιστίνιοι από το Ανώτατο Δικαστήριο έχει μειωθεί ακόμη περισσότερο ως αποτέλεσμα δύο εξελίξεων. Η πρώτη εξέλιξη αφορά την αλλαγή στην ταυτότητα των δικαστών: 

«Στη δεκαπενταετία και μισό της δεξιάς διακυβέρνησης, οι δικαστές που αντικατέστησαν στην έδρα με επικεφαλής τους [πρώην προέδρους Ααρών Μπαράκ και Ντόριτ Μπάινις ήταν δεξιοί - όχι με την έννοια του Μπίμπι, αλλά ως συντηρητικοί και εθνικιστές. Αν στις δεκαετίες του 1980 και του 1990 η πλειοψηφία των δικαστών είχαν μια φιλελεύθερη εικόνα για τον εαυτό τους, σήμερα αποτελούν μειοψηφία». 

Η δεύτερη εξέλιξη αφορά την επίθεση στο δικαστικό σύστημα, η οποία συνεχιζόταν εδώ και χρόνια και κορυφώθηκε στις αρχές του 2023, με την ανακοίνωση των λεγόμενων μεταρρυθμίσεων από τον Υπουργό Δικαιοσύνης Γιαρίβ Λεβίν. Και όταν το δικαστήριο πέρασε σε αμυντική θέση, αυτό αντικατοπτρίστηκε στις αποφάσεις που εκδόθηκαν. 

«Τα πρώτα θύματα είναι οι Παλαιστίνιοι, επειδή το να παρέχεις ανακούφιση στους Παλαιστίνιους τώρα, είναι σαν να παίζεις στα χέρια της δεξιάς. Μπορώ να νιώσω την αποτροπή που έχει δημιουργηθεί μεταξύ των δικαστών, τον φόβο».

Λέβιν στην Κνεσέτ. Όταν το δικαστήριο περνάει στην άμυνα, αυτό αντικατοπτρίζεται στις αποφάσεις που εκδίδονται. Πίστωση: Olivier Fitoussi

Ο Sfard έχει βιώσει κάποιες σημαντικές απογοητεύσεις με το Ανώτατο Δικαστήριο τα τελευταία χρόνια, όπως όταν προσπάθησε να αμφισβητήσει την πολιτική που παραχωρεί αποκλειστικά κρατική και παλαιστινιακή γη σε εποίκους. 

«Εκπροσωπήσαμε μια ομάδα Παλαιστινίων που επιδίωκαν να τους παραχωρηθεί γη που είχαν καλλιεργήσει για γενιές και την οποία το κράτος σκόπευε να παραχωρήσει στον οικισμό της Εφράτ. Η διάκριση εδώ ήταν κραυγαλέα, όμως ακόμη και η πιο ανώτερη σύνθεση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, με την τότε πρόεδρο Μίριαμ Ναόρ και τον αναπληρωτή της Ούζι Βόγκελμαν, δεν ήταν σε θέση να πει "Σταματήστε". Ακόμα κι αν υπάρχουν οικισμοί, αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να τους δοθούν τα πάντα. Μπορεί να δοθεί κάτι και στον φτωχό, έτσι δεν είναι; Αυτό με εξέπληξε». 

Η πιο πρόσφατη απογοήτευση του δικηγόρου με το δικαστήριο ήρθε στις αρχές του έτους, όταν ο Sfard προσπάθησε να αποτρέψει μια εκστρατεία crowdfunding – (συμμετοχική χρηματοδότηση / χρηματοδότηση από τον κόσμο] για την ίδρυση φυλακίων εποίκων - με άλλα λόγια, για την υποστήριξη παράνομης δραστηριότητας. 

«Αυτό ήταν ένα ζήτημα που τρόμαξε το δικαστήριο. Δεν ήμουν εγώ αυτός που αποφάσισε ότι τα φυλάκια των εποίκων είναι παράνομα. Το κράτος του Ισραήλ το λέει. Αν συλλέγω χρήματα για να μπορούμε να αγοράζουμε ναρκωτικά συλλογικά, αυτό είναι προφανώς παράνομο, σωστά; Σε κάθε περίπτωση, αναγκάστηκα να αποσύρω την έφεση, ώστε οι δικαστές να μην γράψουν στην απόφασή τους ό,τι είχαν πει στην αίθουσα του δικαστηρίου – ότι μια τέτοια εκστρατεία είναι στην πραγματικότητα επιτρεπτή – και τότε θα μπορούσε να δημιουργηθεί προηγούμενο. Ένα ολόκληρο σύστημα χρηματοδοτεί όσους διαπράττουν αδικήματα, η εισαγγελία και η αστυνομία δεν κάνουν τίποτα, και τώρα το δικαστήριο επίσης δεν κάνει τίποτα». 

Δεν υπήρξε επίσης καμία απάντηση στις αιτήσεις που υποβλήθηκαν στο δικαστήριο μετά τις 7 Οκτωβρίου 2023 σχετικά με την εξαφάνιση Παλαιστινίων που συνελήφθησαν από τις ισραηλινές δυνάμεις στη Λωρίδα της Γάζας ή με τα δικαιώματα των Παλαιστινίων κρατουμένων. 

«Είναι πρωτάκουστο ότι ο υπουργός εθνικής ασφάλειας επιτρέπεται να διατάξει μια μεροληπτική, ανεπαρκή, λιμοκτονική διατροφή για κρατούμενους ενός τύπου (κρατούμενους ασφαλείας) και όχι για κρατούμενους άλλων τύπων; Η υπόθεση αυτή εξετάζεται εδώ και σχεδόν ένα χρόνο χωρίς να έχει εκδοθεί απόφαση». 

«Και όταν μιλάμε για κρατούμενους ασφαλείας, δεν είναι ότι όλοι είναι Νούχμπα [ειδικές δυνάμεις της Χαμάς] παρόλο που κι αυτοί αξίζουν να λαμβάνουν κανονικό φαγητό όπως κάθε άλλος κρατούμενος. Μιλάμε για κάποιον που μπορεί να συνελήφθη λόγω μιας ανάρτησης στο Facebook και στη συνέχεια να κατηγορήθηκε για υποκίνηση τρομοκρατίας. Οι ισραηλινές αποφάσεις της δεκαετίας του 1980 και του 1990 ξεχειλίζουν από δηλώσεις που διατρανώνουν τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν σταματούν στους τοίχους της φυλακής και ότι το δικαίωμα που στερείται ένας κρατούμενος μπορεί να είναι το δικαίωμα στην ελευθερία, αλλά όχι άλλα δικαιώματα». 

«Από πού προέρχεται η αποδοχή μιας κατάστασης στην οποία υπάρχει ένα διαφορετικό καθεστώς λιμοκτονίας; Αυτό είναι απλώς ακατανόητο. Ή μια αίτηση που κατατέθηκε από τους Γιατρούς για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, ζητώντας από την Ισραηλινή Υπηρεσία Φυλακών να λάβει μέτρα για να σταματήσει η εξάπλωση της ψώρας στις φυλακές [ασφαλείας] και να επιτρέψει στους κρατούμενους συχνά ντους και αλλαγή ρούχων. Οι άνθρωποι βγαίνουν από τη φυλακή με φουσκάλες, ξεφλουδισμένο δέρμα – αλλά η αίτηση αυτή απορρίφθηκε.» 

Ο Sfard προειδοποιεί ότι παράλληλα με όσα συμβαίνουν στον πόλεμο στη Γάζα, διαπράττονται μεγάλης κλίμακας αδικίες στη Δυτική Όχθη, με πιο κραυγαλέα την εθνοκάθαρση των κτηνοτροφικών κοινοτήτων στην Κοιλάδα του Ιορδάνη και στους Νότιους Λόφους της Χεβρώνας. 

«Η κατάσταση δεν ήταν ποτέ τόσο άσχημη, με τον συνδυασμό της βίας των εποίκων και της βίας του στρατού. Εκπροσώπησα μια κοινότητα τριών οικογενειών, των οποίων είχε αποκλειστεί ο δρόμος πρόσβασης στα σπίτια τους. Το σχολικό λεωφορείο δεν μπορούσε να φτάσει σε αυτά, οι ηλικιωμένοι δεν μπορούσαν να βγουν για ιατρική περίθαλψη. Αλλά μόλις κάποιος επικαλεστεί ανησυχίες για την ασφάλεια – η ιστορία τελειώνει. Οι δικαστές θα πουν ότι δεν βλέπουν κανένα περιθώριο για να παρέμβουν. Πρέπει να καταλάβετε: Υπάρχει μια δραματική επιδείνωση της κατάστασης εδώ. Στο παρελθόν το δικαστήριο ήταν ένα εμπόδιο σε ορισμένα πράγματα. Τώρα πιά, όχι» 

 «Ο ισχυρισμός ότι το Ανώτατο Δικαστήριο είναι αριστερό ή φιλοπαλαιστινιακό είναι το μεγαλύτερο ψέμα στην ισραηλινή πολιτική». Πίστωση: Naama Grynbaum 

* * *

Αν το δικαστικό σύστημα δεν αποτελεί πλέον εμπόδιο ενάντια στην ακροδεξιά, για ποιο λόγο τέθηκε σε κίνηση το πραξικόπημα του καθεστώτος; Κατά την άποψη του Sfard «Το δικαστικό σύστημα κινήθηκε δεξιά, αλλά δεν είναι Μπιμπίστικο. Το γεγονός είναι ότι κρίνει τον πρωθυπουργό». 

• Ένας από τους πιο συχνούς ισχυρισμούς των υποστηρικτών της δικαστικής αναθεώρησης είναι ότι, λόγω ορισμένων αποφάσεων του, το Ανώτατο Δικαστήριο παρεμποδίζει μια νίκη των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων στη Γάζα. 

«Η παρεμπόδιση μιας νίκης των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων είναι ένα ψέμα που προορίζεται να χρησιμοποιηθεί για να υπονομεύσει το δικαστήριο. Αλλά το δικαστήριο παρεμβαίνει στον διορισμό φίλων [σε κυβερνητικά υπουργεία]. Παρεμβαίνει σε υποθέσεις διαφθοράς. Παρεμβαίνει στη συγκέντρωση όλων των κυβερνητικών εξουσιών στα χέρια της εκτελεστικής εξουσίας. Και επίσης, όταν η κυβέρνηση θέλει να προχωρήσει με την προσάρτηση, το Ανώτατο Δικαστήριο είναι μια πέτρα στο παπούτσι της, επειδή μετριάζει τέτοιες διαδικασίες.» 

«Για παράδειγμα, πάρτε τον Νόμο περί Νομιμοποίησης, ο οποίος είχε ως στόχο να επιτρέψει την απαλλοτρίωση ιδιωτικής παλαιστινιακής γης και την παραχώρησή της σε εποίκους που την έχουν καταλάβει. Αυτή είναι μια νομοθεσία που νομιμοποιεί την κλοπή, επομένως είναι αρκετά λογικό το Ανώτατο Δικαστήριο να την καταργήσει. Αλλά το δικαστήριο επιτρέπει άλλες μακροπρόθεσμες γραφειοκρατικές διαδικασίες, οι οποίες θα οδηγήσουν στο ίδιο αποτέλεσμα». 

«Το Ανώτατο Δικαστήριο επιβάλλει ορισμένους κανόνες σχετικά με την αφαίρεση περιουσίας και αυτό δεν αποτελεί καλό οιωνό για την δυναμική ηγεσία του εποικιστικού κινήματος. Το δικαστήριο διατηρεί επίσης την ελευθερία έκφρασης των οργανώσεων [ανθρωπίνων δικαιωμάτων], οι οποίες με τη σειρά τους επηρεάζουν τον διεθνή διάλογο, επομένως το ίδιο στρατόπεδο θέλει να καταργήσει το Ανώτατο Δικαστήριο». 

Υπό το φως της δεξιάς επίθεσης στις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, ο Sfard βρίσκεται να υπερασπίζεται ολοένα και περισσότερο τους υπερασπιστές τους: τις ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τους ακτιβιστές, ανθρώπους όπως ο Amir Haskel. Πριν από περίπου μια δεκαετία, το 100% των υποθέσεων που χειριζόταν η εταιρεία του επικεντρώνονταν σε υποθέσεις αδύναμων ομάδων. Σήμερα, πάνω από το 50% της δουλειάς του είναι αφιερωμένο στην υπεράσπιση ακτιβιστών. 

«Αυτή είναι μια εκπληκτική έκφραση των αλλαγών που συντελούνται εδώ. Ήμασταν μια χώρα που τουλάχιστον έδινε στους Εβραίους ακτιβιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων χώρο να δράσουν, Και έχουμε γίνει μία χώρα όπου υπάρχει τόση καταπίεση ώστε κάθε δραστηριότητα που είναι επικριτική προς το καθεστώς να συνεπάγεται ένα τεράστιο τίμημα». 

• Πώς αντιδρούν τα δικαστήρια σε αγωγές εναντίον τέτοιων οργανώσεων και ακτιβιστών; 

«Υπάρχει ακόμα υπεράσπιση των δικαιωμάτων, αλλά όλο και λιγότερη. Υπάρχει επίσης διάβρωση. Το δικαίωμα στις διαδηλώσεις έχει αποδυναμωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Η ελευθερία της έκφρασης έχει επηρεαστεί. Οι δικαστές έχουν προφυλακίσει άτομα επειδή είπαν πράγματα που δεν ξεπερνούσαν σε καμία περίπτωση τα επιτρεπόμενα». 

Ο Sfard αναφέρει το περιστατικό που αφορά τον Meir Bruchin, έναν καθηγητή ιστορίας που συνελήφθη αφού αποκάλεσε τους πιλότους δολοφόνους και δήλωσε επίσης ότι ένας Παλαιστίνιος που εμπλέκεται σε μια επίθεση με αυτοκίνητο ενήργησε από απελπισία και δεν πρέπει να θεωρείται τρομοκράτης. 

«Είδαμε επίσης το ένταλμα έρευνας που εξέδωσε ένας δικαστής για ένα βιβλιοπωλείο στην Ανατολική Ιερουσαλήμ [με το πρόσχημα ότι πουλούσε υλικό που υποκινεί τη βία]. Αυτά τα πράγματα έχουν μια σοβαρή, ανατριχιαστική επίδραση στην ελευθερία της έκφρασης». 

• Είναι επιτυχές το πραξικόπημα του καθεστώτος; 

«Τελικά δεν θα τα καταφέρουν, αλλά, εν τω μεταξύ, εμείς εξακολουθούμε να ζούμε με την ψευδαίσθηση ότι μπορούμε να κυβερνήσουμε εκατομμύρια ανθρώπους, για μια περίοδο γενεών. Αυτή είναι ηθική σήψη, και εξαπλώνεται στο σώμα μας. Είμαστε πολύ άρρωστοι και χρειαζόμαστε θεραπεία. Πιστεύω ότι εμείς [δηλαδή, οι ανθρωπιστές, οι υποστηρικτές της δημοκρατίας] θα κερδίσουμε, επειδή είμαι βέβαιος ότι αυτή η κατάσταση είναι εξ ορισμού ασταθής. Όταν στερείς δικαιώματα από εκατομμύρια ανθρώπους, πρέπει να επενδύεις ​​όλο και περισσότερη βία για να τους κυβερνάς και να τους εκτοπίζεις. Είναι σαν ένα ραδιενεργό υλικό με συνεχείς εκπομπές. Γι' αυτό μου είναι σαφές ότι θα τελειώσει. Το μεγάλο ερώτημα είναι πόσο καιρό θα χρειαστεί και πόσοι περισσότεροι άνθρωποι θα επηρεαστούν.» 

• Τι γίνεται με την 7η Οκτωβρίου; Μήπως αυτό αντικατοπτρίζει επίσης μια κατάσταση που δεν είναι βιώσιμη; 

«Υπάρχει δύο πιθανότητες: Είτε οι Παλαιστίνιοι είναι δολοφόνοι εκ φύσεως, είτε υπάρχουν άλλοι λόγοι για ό,τι συνέβη. Οι λόγοι δεν δικαιολογούν τη σφαγή και δεν την καθιστούν λιγότερο σοβαρή, και δεν μπορεί να υπάρξει ούτε η παραμικρή επιείκεια όσον αφορά τις φρικαλεότητες που διέπραξε [η Χαμάς]. Αλλά η προσπάθεια να τις εξηγήσουμε, μας δίνει μια γεύση της πραγματικότητάς μας. Είναι αρκετά σαφές για μένα ότι αν δεν υπήρχε κατοχή και δεν υπήρχε πολιορκία [στη Δυτική Όχθη] και οι άνθρωποι μπορούσαν να ζήσουν κανονικά, η πιθανότητα να συμβεί η 7η Οκτωβρίου θα ήταν πολύ χαμηλότερη». 

Ο Μπεν-Γκβιρ με τον Νετανιάχου στην Κνεσέτ. Κάποτε στο περιθώριο, τώρα σε θέση εξουσίας. Πίστωση: Olivier Fitoussi 

• Αν και πρέπει να ειπωθεί ότι ο φονταμενταλισμός ακμάζει επίσης σε μέρη του κόσμου που δεν βρίσκονται υπό πολιορκία. 

«Ο φονταμενταλισμός δεν ευδοκιμεί σε δημοκρατικό έδαφος – σε μέρη όπου οι άνθρωποι αισθάνονται ότι μπορούν να γράψουν τη δική τους ιστορία ζωής. Στην πιο ανοιχτή και δημοκρατική κοινωνία θα υπάρχουν πάντα περιθώρια. Το ερώτημα είναι πώς αντιμετωπίζει το κυρίαρχο ρεύμα τα περιθώρια. Όταν μεγάλωσα στην Ιερουσαλήμ της δεκαετίας του 1980 και γνώρισα για πρώτη φορά τον Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ, ήμουν στην ομάδα Young Meretz. Το βράδυ κολλούσαμε πινακίδες για τον [αρχηγό του κόμματος] Σουλαμίτ Αλόνι και αυτός κολλούσε πινακίδες για τον υπερεθνικιστή Ραβίνο Μέιρ Καχάνε.» 

«Θυμάμαι ότι τον κοιτούσα με οίκτο και είπα στον εαυτό μου: "Αυτός ο τύπος είναι εντελώς εκτός ορίων". Το γεγονός ότι σήμερα εγώ βρίσκομαι στο περιθώριο και αυτός σε θέση εξουσίας, δείχνει τι έχει υποστεί η ισραηλινή κοινωνία. Το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός έφερε τον Καχανισμό από τα παράνομα βάθη του στην κυβέρνησή του - αυτό κάνει όλη τη διαφορά στον κόσμο.» 

• Στον πρόλογο του βιβλίου σας εκφράζετε το σοκ που σας προκάλεσε η 7η Οκτωβρίου. Για μια στιγμή σκέφτηκα ότι θα γράψετε ότι είδατε το φως – ότι θα απογοητευτήκατε για τη δυνατότητα της συνύπαρξη, όπως πολλοί Ισραηλινοί τώρα. 

«Απολύτως όχι. Είμαι σοκαρισμένος από την 7η Οκτωβρίου, και, επίσης, είμαι σοκαρισμένος από αυτό που κάναμε στη Γάζα . Δεν πίστευα ότι ήμασταν ικανοί να κάνουμε τέτοια πράγματα. Όλοι οι φίλοι μου λένε ότι είμαι αφελής. Να σβήσω, να καταστρέψω, να ισοπεδώσω ένα μέρος που φιλοξενεί 2 εκατομμύρια ανθρώπους και να σκοτώσω δεκάδες χιλιάδες με αυτόν τον τρόπο, να διαλύσω τα συστήματα υγείας και εκπαίδευσης και τις υποδομές ύδρευσης με αυτόν τον τρόπο; Δεν πίστευα ότι ήμασταν ικανοί για αυτό.» 

* * *

Στην ακροαματική διαδικασία με τον Amsalem υπήρξε μια σύγκρουση αρχών που ξεπέρασε εντελώς τα νομικά όρια. Από την άποψή του, το δικαστήριο προκαλεί γνήσια αποστροφή, με την προσπάθειά του να διατηρήσει τους υπάρχοντες κανόνες. Ο τρόπος που οι δικηγόροι γέλασαν με τα αστεία σχόλιά του συμβολίζει όλα όσα τον έχουν αποξενώσει όλα αυτά τα χρόνια από το να αισθάνεται ότι το σύστημα λειτουργεί και γι' αυτόν. Στον δρόμο, από την άλλη πλευρά, οι άνθρωποι τον αγκαλιάζουν, τον αποκαλούν βασιλιά. Ένας εντελώς αντίθετος κόσμος, συναισθηματικά και συμβολικά.

• Υπάρχει πιθανότητα να επιλυθεί αυτή η δυσαρμονία; 

«Ως νέος στην Ιερουσαλήμ τη δεκαετία του 1980, ήξερα ακριβώς τι μου έδινε το Ανώτατο Δικαστήριο. Για παράδειγμα, τη δυνατότητα να πηγαίνω σινεμά το Σάββατο. Ενάμιση χιλιόμετρο σε ευθεία γραμμή από εκεί που έμενα, ζούσε ένα άλλο παιδί, που είχε εντελώς διαφορετικά προβλήματα. Δεν του επιτρεπόταν να μπει στο κλαμπ επειδή ήταν μελαχρινός και η κουλτούρα [Μιζράχι] στην οποία μεγάλωσε υπέφερε από σοβαρές διακρίσεις. Το Ανώτατο Δικαστήριο δεν του έδωσε τίποτα». 

«Τη δεκαετία του 1970, το ισραηλινό δικαστικό σύστημα σφυρηλάτησε μια συμμαχία με τον κοσμικό χαρακτήρα των Ασκενάζι και παραχώρησε αυτό που ήταν σημαντικό για αυτόν - που ήταν ένας αγώνας ενάντια στον θρησκευτικό καταναγκασμό και τη διαφθορά, και υπέρ ορισμένων ατομικών δικαιωμάτων. Το δικαστήριο δεν σφυρηλάτησε μια συμμαχία με εξασθενημένους και αποκλεισμένους πληθυσμούς που δεν ανήκαν στη μεσαία τάξη. Επομένως, καταλαβαίνω και αισθάνομαι απόλυτα τον πόνο ευρέων τμημάτων του κοινού που έχουν αποκλειστεί. Αλλά ο Αμσαλέμ δεν ήρθε για να διορθώσει τα πράγματα. Ο Αμσαλέμ ήρθε για εκδίκηση. Και αυτό με εμποδίζει να είμαι ενσυναισθητικός απέναντί ​​του.» 

Παρόλα αυτά, ο Sfard δεν πιστεύει ότι η ισραηλινή κοινωνία είναι μια χαμένη υπόθεση. 

«Είναι αλήθεια ότι υπάρχουν εθνικιστικά, μιλιταριστικά, κτηνώδη, φασιστικά και ρατσιστικά στοιχεία, αλλά παράλληλα υπάρχουν και χαρακτηριστικά μιας δημοκρατικής κοινωνίας που αγιάζει τον πλουραλισμό και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Και οι δύο αυτές ψυχές είναι δικές μας. Η μία προσπαθεί να σκοτώσει την άλλη. Η πιο σκοτεινή φιγούρα προσπαθεί να σκοτώσει την πιο φωτεινή. Νομίζω ότι το έμφυτο ελάττωμά μας, που μας λέει ότι υπάρχουν μόνο δύο πιθανότητες - να είμαστε θύμα ή θύτης – είναι το ισχυρότερο εργαλείο που χειρίζεται η σκοτεινή ψυχή μέσα μας». 

«Αυτό που βιώνουμε ως Ισραηλινοί από τη στιγμή που γεννιόμαστε, μέσω του εκπαιδευτικού συστήματος, των μέσων ενημέρωσης και της πολιτικής ηγεσίας, είναι η κατήχηση που μας οδηγεί στο να πιστεύουμε ότι ο κόσμος είναι δυαδικός με αυτή τη δαρβινική έννοια. Με εξέπληξε η ένταση των αναφορών στο Ολοκαύτωμα αμέσως μετά την 7η Οκτωβρίου. Ναι, τόσο εδώ όσο και εκεί δολοφονήθηκαν άνθρωποι, αλλά αυτά είναι εντελώς διαφορετικά γεγονότα. Μέσα σε ένα δευτερόλεπτο αρχίσαμε να φοράμε το [κίτρινο] άστρο.» 

• Αυτό έγινε για να είναι δυνατό να ισχυριστεί κανείς ότι δεν υπάρχουν άνθρωποι στην άλλη πλευρά, υπάρχουν Ναζί, άρα είναι δυνατό να τους κάνεις οτιδήποτε. 

«Σε αυτό το πλαίσιο, όλα όσα είπα προηγουμένως για το δικαστήριο ισχύουν διπλά για την κρατική εισαγγελία. Το μόνο που μπορούν να κάνουν τώρα η εισαγγελία και ο γενικός εισαγγελέας είναι να [ασχοληθούν] με θέματα που σχετίζονται με το πραξικόπημα. Δεν υπάρχει πολιτικό κεφάλαιο για να υποστηριχθούν οι έρευνες για τους υποκινητές γενοκτονίας. Μια φοιτήτρια συνελήφθη αφού δημοσίευσε μια εικόνα ενός φαγητού shakshuka με μια παλαιστινιακή σημαία στις 8 Οκτωβρίου». 

«Υπάρχουν όμως δημόσια πρόσωπα και άνθρωποι των ΜΜΕ που υποκινούν σε γενοκτονία στη Γάζα κάθε βράδυ, ακόμη και μετά από ένταλμα σύλληψης που κατατέθηκε από το δικαστήριο της Χάγης και μας διέταξε να διερευνήσουμε και να δικάσουμε όσους υποκινούν σε γενοκτονία. Απαιτείται τίμημα από τους ανθρώπους που μιλούν κατά του πολέμου, αλλά δεν γίνεται τίποτα σε όσους υποκινούν σε διάπραξη εγκλημάτων πολέμου». 

• Ποιος είναι υπεύθυνος γι' αυτό; 

«Ο γενικός εισαγγελέας και η εισαγγελία της πολιτείας. Είναι υπεύθυνοι και ένοχοι, απολύτως». 

Τα κύματα ανθρώπων γύρω από τον Sfard, οι οποίοι, όπως λέει, εγκαταλείπουν τη χώρα, ειδικά εκείνοι που συμμερίζονται τις πολιτικές και ακτιβιστικές του τάσεις, έχουν μετατραπεί τελευταία σε τσουνάμι. 

«Τα πράγματα γίνονται ασταθή. Πρόκειται για ανθρώπους που συμμετείχαν στον αγώνα και έχουν χάσει την ελπίδα ότι τα πράγματα μπορούν να είναι καλύτερα εδώ». 

• Αυτό σε κάνει να σκέφτεσαι να φύγεις; 

«Όχι. Όσο μπορώ να συνεχίσω να αγωνίζομαι, είμαι εδώ.» 

Παιδιά στη Γάζα «Στη Γάζα θάβουμε τα απομεινάρια του ανθρωπιστικού Ιουδαϊσμού», λέει ο Sfard. Πίστωση: Dawoud Abu Alkas/Reuters

Αυτό το καιρό, ο Sfard παίρνει μια σειρά από συνεντεύξεις από τον πατέρα του, Leon, σχετικά με τις οικογενειακές ρίζες. Ο παππούς του από την πλευρά του πατέρα του, David Sfard, ήταν κομμουνιστής, ποιητής Γίντις και πολύ καλλιεργημένος άνθρωπος. Η γιαγιά του, Regina Dreier Sfard, σπούδασε κινηματογράφο στη Λοτζ και συνεργάστηκε με τον καταξιωμένο Ρώσο σκηνοθέτη Sergei Eisenstein. Αφού μετακόμισε στο Ισραήλ, ήταν μεταξύ των ιδρυτών του Τμήματος Κινηματογράφου και Τηλεόρασης στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ. Η γιαγιά του από την πλευρά της μητέρας του, Janina Bauman, σπούδασε επίσης κινηματογράφο στη Βαρσοβία. 

Οι Μπάουμαν μετανάστευσαν με τις τρεις κόρες τους στο Ισραήλ στα τέλη της δεκαετίας του 1960, αλλά μετά από λίγα χρόνια οι γονείς έφυγαν για την Αγγλία. 

«Ο παππούς μου, ο κοινωνιολόγος Ζίγκμουντ Μπάουμαν, δεν ήθελε να μείνει εδώ. Είπαν: Δεν θέλουμε να αλλάξουμε έναν εθνικισμό με έναν άλλο. Οι παππούδες μου είχαν εβραϊκή ταυτότητα και μια πολύ ανθρωπιστική κοσμοθεωρία που πήγαζε από αυτή την ταυτότητα. Και αυτό είναι κάτι που φοβάμαι ότι θα εξαφανιστεί εντελώς». 

• Λόγω των βίαιων ενεργειών του Κράτους του Ισραήλ; 

«Επειδή στη Γάζα θάβουμε τα απομεινάρια του ουμανιστικού Ιουδαϊσμού. Ο πατέρας μου συμμετείχε στις φοιτητικές διαδηλώσεις κατά του καθεστώτος στην Πολωνία το 1968, συνελήφθη και φυλακίστηκε. Η κυβέρνηση παρουσίασε αυτές τις διαδηλώσεις ως εβραϊκή συνωμοσία. Μετά από τρεις μήνες διοικητικής κράτησης, αφέθηκε ελεύθερος και αυτός και οι γονείς του αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την Πολωνία. Επιστρέφω στην ιστορία τους από λαχτάρα για μια διαφορετική εβραϊκή ταυτότητα από αυτήν που υπάρχει εδώ, μια ταυτότητα που να ενστερνίζεται τις αξίες της αξιοπρέπειας, της ισότητας, της ελευθερίας.» 

• Ίσως γι' αυτό οι φίλοι σου μετακομίζουν στο εξωτερικό – επειδή αυτό είναι ακόμα δυνατό εκεί. 

«Ίσως. Θα ήταν πολύ λυπηρό αν αυτό ήταν αλήθεια, αλλά σίγουρα θα μπορούσε να είναι».

Σχόλια αναγνωστών:

Ηθική ακεραιότητα και πνευματική ειλικρίνεια. Michael Sfard, Israel Shahak, Yehoshua Leibowitz, Lea Tsemel, Michel Warschawski.

• Αναρωτιέται κανείς αν θα μπορούσε ίσως να υπάρξει μια αναγνώριση για τα άτομα σαν τον κ. Sfard, ισοδύναμη με τον τιμητικό τίτλο του «Δίκαιου των Εθνών», που απονέμεται σε μη-Εβραίους που βοήθησαν Εβραίους με κίνδυνο της δικής τους ασφάλειας/ζωής κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος; Με βάση το γεγονός ότι είσαι Ισραηλινός/Εβραίος που αγωνίζεται για τα ανθρώπινα δικαιώματα των άλλων ανεξαρτήτως θρησκείας ή εθνικότητας. Δυστυχώς, θα ήταν μια αρκετά ολιγομελής ομάδα. 

• Ο Michael Sfard είναι σίγουρα ένας από τους πιο γενναίους και τους πιο έξυπνους Ισραηλινούς Εβραίους που έχουμε γνωρίσει όλα αυτά τα χρόνια και αυτή η συνέντευξη στη Haaretz αποτυπώνει πραγματικά την ουσία αυτού που πραγματικά συμβαίνει σε αυτό το έθνος και τα κατεχόμενα εδάφη. Αν υπάρχει κάποιος που θα Πρέπει να προταθεί για Νόμπελ Ειρήνης για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τόσο για τους Ισραηλινούς όσο και για τους Παλαιστίνιους – αυτός είναι ο Michael Sfard. Ευχαριστώ, ευχαριστώ Michael Sfard. 

• Είθε η ζωή να είναι καλή σε αυτόν τον γενναίο, έξυπνο και διορατικό δικηγόρο και την οικογένειά του. Η άποψή του για τα πράγματα που ξετυλίγονται αυτή τη στιγμή, η οποία εξακολουθεί να επιτρέπει ένα πιθανό διαφορετικό πολιτικό τοπίο στο μέλλον, δίνει ελπίδα. Αξίζει μόνο σεβασμό και τιμή, και είναι καλό για το Ισραήλ που δεν δίνει σημασία σε αυτό το γεγονός! 

• Η ζοφερή εκτίμηση και προοπτική που απεικονίζει εδώ ο Michael Sfard έρχεται επίσης στο προσκήνιο στη συνέντευξη του Owen Jones με τον εξαιρετικό Ισραηλινό αναλυτή Ori Goldberg, την οποία μπορείτε να παρακολουθήσετε στο YouTube. Τόσο ο Sfard όσο και ο Goldberg είναι εξαιρετικοί παρατηρητές της καθημερινής ζωής στο Ισραήλ. 

• Μπράβο, Michael Sfard. Νομίζω ότι αυτό το άρθρο είναι πολύ μεγάλο, αλλά υποστηρίζω όλα όσα κάνεις. Όπως ακριβώς οι δεξιές, ρατσιστικές και φασιστικές ισραηλινές ομάδες, πρέπει να βρεις χρηματοδότηση από Αμερικανο-εβραίους. Χρειάζεσαι μια ομάδα επικοινωνίας για να τους προσεγγίσεις. Αυτό που κάνουν ο Νετανιάχου και οι ηλίθιοι εξτρεμιστές υπουργοί του στο Ισραήλ ακούγεται πολύ παρόμοιο με αυτό που κάνει η TMDT, η Ομάδα Κατεδάφισης Τραμπ-Μασκ, στη δημοκρατία στις ΗΠΑ. Στις φτωχές χώρες και σε ισλαμικές ή στρατιωτικές δικτατορίες, η κριτική αντιμετωπίζεται με συλλήψεις και εξαφανίσεις ανθρώπων από την αστυνομία. Στις ΗΠΑ και το Ισραήλ, η κριτική υψηλού επιπέδου κατά της κυβέρνησης αντιμετωπίζεται με αγωγές. Τέλεια. 

Αλλα άρθρα στη Haaretz: 

• Σε μια από τις πιο σκοτεινές νύχτες του πολέμου στη Γάζα, ο Ισραηλινός Στρατός σκότωσε σχεδόν 300 γυναίκες και παιδιά. 

• Για να κατανοήσετε πραγματικά την ισραηλινή δεξιά, ακούστε τον κορυφαίο νομικό της εμπειρογνώμονα 

• Η αλλαγή της δικαστικής επιτροπής δεν είναι το τέλος της δημοκρατίας του Ισραήλ - είναι κάτι πολύ χειρότερο 

• Καταστρέφοντας τη Γάζα «με αγάπη»: Οι νέοι Γιογκιναζί του Ισραήλ 

• Ο Σιωνισμός δεν ήταν πάντα ρατσιστικός. Τα προβλήματα ξεκίνησαν όταν οι Ρώσοι ανέλαβαν την εξουσία 

• Ισραήλ, σταμάτα να σκοτώνεις παιδιά στη Γάζα

Κάθε Ισραηλινός στρατιώτης που υπηρετεί στο Sde Teiman

γνωρίζει τί συμβαίνει στους Παλαιστίνιους που κρατούνται εκεί 

[Δείξε μου τις φυλακές και τις φυλακές μιας χώρας και θα σου πω τι είδους άνθρωποι ζουν σ’ αυτή] 

Άκουσα, τον διοικητή του κέντρου κράτησης Sde Teiman, να εξηγεί: «Η ανώτατη διοίκηση λέει ότι το Sde Teiman αποκαλείται νεκροταφείο». Παρόλα αυτά, τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης και το κοινό αγνοούν σκόπιμα την εφιαλτική μεγάλη εικόνα του Sde Teiman. 

Anonymous

HAARETZ - 31 Μαΐου 2025 

'Αrθρο έφεδρου των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων, που συντηρείται η ανωνυμία του, για λόγους ευνόητους.

https://www.haaretz.com/opinion/2025-05-31/ty-article-opinion/.premium/what-idf-soldiers-serving-at-sde-teiman-know-is-happening-to-its-palestinian-detainees/00000196-eda1-d86e-abb7-fdbbf8570000 

Ηνα ισραηλινό Γκουαντάμαο - Κέντρο Κράτησης Sde Teiman, κοντά στο Be'er Sheva 

Πηγή: Σπάζοντας τη Σιωπή 

Τα νεύρα μου ήταν τεντωμένα καθώς περίμενα να μεταδοθεί αυτή την εβδομάδα στο δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα του Ισραήλ η ερευνητική έκθεση για τα γεγονότα στο κέντρο κράτησης Sde Teiman εν μέσω του πολέμου Ισραήλ-Γάζας, όπου υπηρέτησα ως έφεδρος. Δεν ήταν εύκολη απόφαση για μένα να συμμετάσχω όταν ζήτησαν να μου πάρουν συνέντευξη οι παραγωγοί του ντοκιμαντέρ της εξέχουσας ισραηλινής ερευνητικής ομάδας. 

Τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης σπάνια δείχνουν στο κοινό τι γίνεται στο όνομά τους, και το κοινό, από την πλευρά του, προτιμά να κρατάει τα μάτια του ερμητικά κλειστά. Και για άλλη μια φορά, η συνέντευξή μου δεν συμπεριλήφθηκε στο τελικό σκέλος της έκθεσης, ούτε αναφέρθηκε τίποτα σχετικά με τη συστηματική κακοποίηση και τον θάνατο κρατουμένων, για τα οποία γνωρίζουν πολλοί ανώτεροι Ισραηλινοί αξιωματούχοι. 

Η εκπομπή «Zman Emet», που μεταφράζεται ως «Ώρα Αλήθειας», δεν μετέδωσε την αλήθεια στο κοινό. Μετέδωσε μια φιλτραρισμένη αλήθεια, ίσως χειρότερη από ένα ψέμα. Το ρεπορτάζ επικεντρώθηκε κυρίως σε μια μεμονωμένη, διαβόητη έρευνα του ισραηλινού στρατού για κακοποίηση στο Sde Teiman: Μια τεκμηριωμένη περίπτωση σεξουαλικής επίθεσης με ξένο αντικείμενο που διαπράχθηκε από στρατιώτες της μυστικής μονάδας των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων γνωστής ως «Δύναμη 100». 

Το «Zman Emet» επικεντρώθηκε σε αυτό το περιστατικό και στο πώς η έρευνα που ακολούθησε, μετατράπηκε σε σχεδόν ανταρσία κατά του κράτους δικαίου με τη βοήθεια κυνικών πολιτικών. Το περιστατικό κορυφώθηκε με ένα εξαγριωμένο πλήθος, στο οποίο συμμετείχαν πολλοί Ισραηλινοί κυβερνητικοί αξιωματούχοι, που εισέβαλαν στο Sde Teiman και σε μια άλλη κοντινή στρατιωτική βάση για να υποστηρίξουν τους φερόμενους ως δράστες. Εστιάζοντας σε αυτή τη μία υπόθεση, η εκπομπή αγνόησε σκόπιμα το ευρύτερο πλαίσιο, την αηδιαστική μεγάλη εικόνα που είναι το Sde Teiman.

Όπως γνωρίζει όποιος έχει πάει εκεί, το Sde Teiman είναι ένα σαδιστικό στρατόπεδο βασανιστηρίων. Από τα τέλη του 2023, δεκάδες κρατούμενοι έχουν μπει ζωντανοί και έχουν φύγει πεθαμένοι σε σακούλες. Υπάρχουν μαρτυρίες από φρουρούς, γιατρούς και κρατούμενους, που όλοι αφηγούνται παρόμοια γεγονότα. Τίποτα από αυτά δεν αναφέρθηκε στην έρευνα. Σαν η επίγεια κόλαση που δημιουργήσαμε εκεί να συνοψίζεται σε ένα μόνο γεγονός που μπορεί να εξηγηθεί με μια αφηρημένη συζήτηση σχετικά με τη νομιμότητα των διαφόρων τύπων σωματικής τιμωρίας. 

Αλλά αυτή την κόλαση την είδα. Είδα έναν κρατούμενο να πεθαίνει μπροστά στα μάτια μου. Καθόταν με άλλους κρατούμενους, με δεμένα μάτια, και κάποια στιγμή συνειδητοποιήσαμε ότι είχε "φύγει". Παρακολούθησα τον διοικητή της εγκατάστασης να μαζεύει τους πάντες για να προσπαθήσει να μετριάσει την καθημερινή ρουτίνα της κακοποίησης, την αχαλίνωτη χρήση βίας, τις απάνθρωπες συνθήκες στις οποίες κρατούνταν οι κρατούμενοι. Τον άκουσα να εξηγεί: «Η ανώτατη διοίκηση λέει ότι ο Sde Teiman αποκαλείται νεκροταφείο και αυτό πρέπει να το σταματήσουμε». 

Είδα ανθρώπους να φτάνουν στις εγκαταστάσεις από τη Λωρίδα της Γάζας τραυματισμένοι και μετά να λιμοκτονούν για εβδομάδες χωρίς ιατρική περίθαλψη. Τους είδα να ουρούν και να αφοδεύουν επάνω τους επειδή δεν τους επιτρεπόταν να χρησιμοποιήσουν την τουαλέτα. Μπορώ ακόμα να τους μυρίσω. Πολλοί από αυτούς δεν ήταν καν μέλη της Nukhba (της δύναμης κομάντο της Χαμάς που ηγήθηκε της επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου), ήταν απλώς απλοί Παλαιστίνιοι πολίτες από τη Γάζα που κρατήθηκαν για έρευνα και, αφού υπέστησαν βάναυση κακοποίηση, αφέθηκαν ελεύθεροι όταν αποδείχθηκε ότι ήταν αθώοι. Δεν είναι περίεργο που πέθαναν άνθρωποι εκεί. Το περίεργο είναι ότι κάποιοι επέζησαν. 

Οι ερευνητές του "Zman Emet" σοκαρίστηκαν όταν τους τα είπα όλα αυτά, αλλά τίποτα από αυτά δεν συμπεριλήφθηκε στην εκπομπή τους. Τι συμπεριλήφθηκε στην τελική έκδοση; Η δήλωση του επικεφαλής του τμήματος ερευνών της στρατιωτικής αστυνομίας που προσποιήθηκε άγνοια: «Μέχρι εκείνη τη στιγμή» – που σημαίνει, μέχρι να λάβουν μια αναφορά για έναν τραυματισμένο, αιμορραγούντα κρατούμενο – «δεν είχαμε κανένα προειδοποιητικό σημάδι». 

Αλήθεια; Μέχρι εκείνο το σημείο, πρώην κρατούμενοι, καθώς και στρατιώτες και ιατρικό προσωπικό που υπηρετούσαν στο Sde Teiman είχαν δημοσιεύσει μαρτυρίες για ακραία κακοποίηση, απάνθρωπες συνθήκες και έλλειψη βασικής ιατρικής περίθαλψης. Το μόνο που έπρεπε να κάνουν ήταν να ακούσουν ή ακόμα και απλώς να μετρήσουν τον αριθμό των κρατουμένων που εισέρχονταν και να τον συγκρίνουν με τον αριθμό εκείνων που δεν κατάφεραν να βγουν. Δεν χρειάζεται να είσαι ο Σέρλοκ Χολμς. 

Όλοι όσοι υπηρέτησαν στο Sde Teiman το γνωρίζουν. Γνωρίζουν για τα βασανιστήρια, τις χειρουργικές επεμβάσεις που έγιναν χωρίς αναισθησία και τις άθλιες συνθήκες υγιεινής. Αλλά τίποτα από αυτά δεν μεταδόθηκε. Λες και ότι ένα στρατιωτικό στρατόπεδο βασανιστηρίων, που λειτουργεί με την πλήρη γνώση των ανώτερων διοικητών, να είναι λιγότερο ενδιαφέρον ή σημαντικό από μια μεμονωμένη περίπτωση κακοποίησης που μπορεί να διαψευσθεί ή να επιβεβαιωθεί - μια ολόκληρη εκπομπή για το Sde Teiman, χωρίς στην πραγματικότητα να μιλάμε για το Sde Teiman. 

Αυτό που συμβαίνει στο Sde Teiman δεν είναι μυστικό. Κι όμως οι περισσότεροι Ισραηλινοί δεν γνωρίζουν τίποτα γι' αυτό, ακόμη και τώρα, επειδή τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης το έχουν σχεδόν αγνοήσει. Αυτός είναι και ο λόγος που συμφώνησα για τη συνέντευξη. Επειδή οι Παλαιστίνιοι συνεχίζουν να εγκαταλείπουν τις εγκαταστάσεις κράτησής μας ως πτώματα σε σακούλες, και οι περισσότεροι άνθρωποι γύρω μου δεν το έχουν καν ακούσει καν. 

Αλλά αντί να αποκαλύψει την αλήθεια για τον Sde Teiman, η εκπομπή αποκάλυψε πώς η πραγματικότητά του μπορεί να επιμένει. Ο λόγος είναι ότι οι Ισραηλινοί δημοσιογράφοι, που έχουν πλήρη επίγνωση των γεγονότων, επιλέγουν να τα αποκρύψουν, ώστε να μπορούν αντ' αυτού να πουλήσουν μια περιορισμένη, τοπική ιστορία για μερικά «κακά μήλα». Το Sde Teiman δεν είναι ένα μεμονωμένο περιστατικό. Είναι, σαφώς, μια ιστορία για την πολιτική - μια πολιτική που εφαρμόζεται και διατηρείται με την ενεργό συνενοχή των ισραηλινών μέσων ενημέρωσης.

Αλλα σχεικά άρθρα στη Haaretz: 

• Συνεχείς χειροπέδες και καθόλου ντους: Οι κάτοικοι της Γάζας περιγράφουν λεπτομερώς την κακοποίηση σε ισραηλινές κρατήσεις 

• Για πρώτη φορά από την έναρξη του πολέμου, Ισραηλινός στρατιώτης καταδικάστηκε για κακοποίηση κρατουμένων στη Γάζα 

• Πέντε έφεδροι του ισραηλινού στρατού κατηγορούνται για κακοποίηση κρατουμένου από τη Γάζα στο Sde Teiman

Αμερικανίδα γιατρός που δούλεψε στη Γάζα έζησε τη φρίκη της κόλασης 

Πέντε περιστατικά την στοιχειώνουν 

Nir Hasson

HAARETZ - 29 Μαΐου 2025 

Οι μαζικές δολοφονίες από τις αεροπορικές επιδρομές του ισραηλινού στρατού, η πείνα, οι εκτοπίσεις από τη μία περιοχή στην άλλη – η σκληρότητα του Ισραήλ φτάνει σε νέα ύψη. Η Δρ. Mimi Syed, Αμερικανίδα γιατρός που προσφέρθηκε εθελοντικά να βοηθήσει τους κατοίκους της Γάζας, αφηγείται τώρα τις ιστορίες τους. 

Έχουμε εισέλθει στο στάδιο του τερατώδους. Σύμφωνα με ανθρωπιστικές οργανώσεις, η πείνα στη Λωρίδα της Γάζας είναι πλέον έντονη. Από τη στιγμή που το Ισραήλ άρχισε να εμποδίζει την είσοδο τροφίμων, τουλάχιστον 10.000 παιδιά υποφέρουν από υποσιτισμό που απαιτεί θεραπεία. 

Ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε την επανέναρξη της βοήθειας, αλλά αυτή που εισέρχεται στη Γάζα είναι «το λιγότερο των λιγότερο», όπως το έθεσε το υπουργικό συμβούλιο ασφαλείας. Πράγματι, ο επικεφαλής ανθρωπιστικών υποθέσεων του ΟΗΕ χαρακτήρισε τη βοήθεια «σταγόνα στον ωκεανό αυτού που χρειάζεται επειγόντως». 

Εκτός από την πείνα, το Γραφείο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ διακρίνει «ένα πρότυπο επιθέσεων στις σκηνές των εσωτερικά εκτοπισμένων» και «τη μεθοδική καταστροφή ολόκληρων συνοικιών». 

Η καταστροφή λαμβάνει χώρα παράλληλα με μαζικές απελάσεις εντός της Λωρίδας. Τις τελευταίες εβδομάδες, σχεδόν το ένα τρίτο των κατοίκων της Γάζας αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την περιοχή που έμεναν. Τώρα, ολόκληρος ο πληθυσμός συνωστίζεται μόλις στο ένα πέμπτο του θύλακα.

Η καταστροφή του συστήματος υγείας έχει επίσης ενταθεί. Ο ισραηλινός στρατός στοχεύει πιο έντονα σε νοσοκομεία και κλινικές (28 επιθέσεις μέσα σε μια εβδομάδα), όπου, όπως λέει, έχει θέσεις η Χαμάς. Ο στρατός δεν επιτρέπει την εισαγωγή πολλών φαρμάκων και βασικού εξοπλισμού και εμποδίζει την μεταφορά χιλιάδων τραυματιών και ασθενών για ιατρική περίθαλψη στο εξωτερικό. 

Ένας άνδρας κουβαλάει το σάβανο με ένα νεκρό παιδί που σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια ισραηλινής επιδρομής, στο νοσοκομείο Αλ-Σίφα στην πόλη της Γάζας στις 26/5/2025. Πίστωση: AFP/OMAR AL-QATTAA 

Με αυτόν τον τρόπο, ο στρατός προκαλεί και εμμλεσως θανάτους πέρα ​​από τη άμεση δολοφονία. Χωρίς θεραπεία, ακόμη και μολύνσεις και εύκολα αφαιρούμενοι όγκοι καταλήγουν σε θάνατο. Και οι επιθέσεις συνεχίζονται καθημερινά. Τριάντα ένα άτομα σκοτώθηκαν αυτή την εβδομάδα σε επίθεση σε σχολείο, ανάμεσά τους 18 παιδιά και έξι γυναίκες.

Η Χανίν αλ-Γουάντια, ένα κοριτσάκι που διέφυγε από τις φλόγες με εγκαύματα στο πρόσωπό της, είπε: «Φοβόμουν τόσο πολύ. Ήμουν κάτω από την κουβέρτα και ξαφνικά με χτύπησε η φωτιά. Σηκώθηκα να ψάξω για τη μαμά και τον μπαμπά, αλλά δεν τους βρήκα». Όλη η οικογένειά της χάθηκε. 

Ένα τραυματισμένο παιδί κλαίει ενώ λαμβάνει ιατρική περίθαλψη στο νοσοκομείο Al-Awda στον καταυλισμό προσφύγων Nuseirat στην κεντρική Λωρίδα της Γάζας, μετά από ισραηλινή επιδρομή, στις 29 Μαΐου 2025. Πίστωση: AFP/EYAD BABA

«Νομίζω ότι αυτό που τα επιτρέπει όλα αυτά είναι ο φόβος, ο ρατσισμός και η απανθρωποποίηση. Αν δεν τους βλέπεις ως ανθρώπινα όντα, μπορείς να τους κάνεις τα πάντα», λέει η Δρ. Mimi Syed, Αμερικανίδα γιατρός επειγόντων περιστατικών που πραγματοποίησε δύο εθελοντικές περιοδείες στη Γάζα πέρυσι. 

Αυτή την εβδομάδα φαινόταν ότι «ο πήχης του να τους κάνεις οτιδήποτε είχε ανέβει στο υψηλότερο επίπεδο». Όλο και περισσότεροι άμαχοι σκοτώνονται, συμπεριλαμβανομένων παιδιών σε μεγάλους αριθμούς, εν μέσω λιμού και αναγκαστικών εκτοπίσεων. 

Τη Δευτέρα, οι Ισραηλινές Ένοπλες Δυνάμεις ["ο πιο ηθικός στρατός του κόσμου" !!!) και η υπηρεσία ασφαλείας Shin Bet εξέδωσαν ανακοίνωση σχετικά με την επίθεση στο σχολείο Fahmi Al-Jarjawi στην πόλη της Γάζας. Η ορολογία ήταν γνωστή: Οι στόχοι ήταν «στελέχη τρομοκράτες» σε ένα «κέντρο διοίκησης και ελέγχου». Και αυτή τη φορά, «ελήφθησαν πολλά μέτρα για τη μείωση του κινδύνου βλάβης αμάχων». (!!!) 

Η επίθεση ξεκίνησε περίπου στη 1 το πρωί. Η Χανίν αλ-Γουάντια, ένα 4χρονο κορίτσι που ζούσε στο σχολείο με την εκτοπισμένη οικογένειά της, ξύπνησε καθώς οι φλόγες την περικύκλωναν και η αδερφή της φώναζε «Μαμά, μαμά!» – όπως φαίνεται στα πλάνα της καταστροφής. 

«Άκουσα τη Μίμι [την αδερφή της Χανίν] να φωνάζει τη μαμά, αλλά δεν μπορούσα να τη βρω. Φώναξα κι εγώ "Μαμά, μαμά". Βγήκα έξω και άρχισα να κλαίω», είπε η Χανίν στο νοσοκομείο, με τα μάτια της πρησμένα κλειστά, το μισό της πρόσωπο και τα δύο χέρια της καλυμμένα με εγκαύματα. Η μητέρα, ο πατέρας και η αδερφή της πέθαναν στην πυρκαγιά, μαζί με περισσότερους από 30 άλλους. 

Ο Άνταμ αλ-Νατζάρ, ο μοναδικός επιζών από 10 αδέλφια, παιδιά δύο γιατρών. Νοσηλεύεται σε άλλο σημείο της νότιας Γάζας. Το σπίτι τους δέχτηκε επίθεση δύο ημέρες πριν από την επίθεση στο σχολείο. Η μητέρα του βγήκε σώα και αβλαβής, ενώ ο πατέρας του τραυματίστηκε σοβαρά. 

Και σε αυτή την περίπτωση, οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (IDF) είπαν ότι είχαν κάνει ό,τι μπορούσαν. Μάλιστα, επέπληξαν την οικογένεια επειδή δεν έφυγε παρά την εντολή εκκένωσης που εξέδωσε το αραβικό τμήμα της Μονάδας Εκπροσώπου Τύπου των IDF. 

Αλλά η τελευταία εντολή εκκένωσης δεν περιελάμβανε την περιοχή όπου βρισκόταν το σπίτι της οικογένειας. Μόνο στην προηγούμενη εντολή, ενάμιση μήνα νωρίτερα, είχε οριστεί η περιοχή αυτή για εκκένωση. 

Οι εντολές δεν έχουν ημερομηνία λήξης και δεν υπάρχει σειρήνα που να προειδοποιεί για την κατάσταση, επομένως οι κάτοικοι της Γάζας πρέπει να μαντέψουν αν ο κίνδυνος έχει περάσει και πολλοί αναλαμβάνουν το ρίσκο. Δεν έχουν άλλη επιλογή: Οι κάτοικοι της Γάζας έχουν όλο και λιγότερο χώρο για να κινηθούν. Πάνω από το 80% του θύλακα βρίσκεται υπό άμεσο ισραηλινό έλεγχο ή υπό εντολή εκκένωσης. 

Αυτές οι διαταγές – χάρτες με περιοχές σημειωμένες με κόκκινο χρώμα και αναρτημένες στο X και στο Telegram – αποτελούν τη γεωγραφική εκδήλωση της ισραηλινής πολιτικής στη Γάζα. Τη Δευτέρα, η Μονάδα του Εκπροσώπου Τύπου του Ισραηλινού Στρατού εξέδωσε μια ακόμη εντολή εκκένωσης, μία από τις σημαντικότερες του πολέμου: το 43% της Γάζας σημειώθηκε με κόκκινο, συνοδευόμενη από τη λεζάντα «Επικίνδυνη ζώνη μάχης». 

Στους δυόμισι μήνες από τότε που το Ισραήλ παραβίασε την δίμηνη κατάπαυση του πυρός, περισσότεροι από 630.000 άνθρωποι έχουν ξεριζωθεί. 

Οι επαναλαμβανόμενες αναταραχές ωθούν τους κατοίκους της Γάζας στα πρόθυρα της επιβίωσης. Είναι πολύ δύσκολο να βρεθούν τρόφιμα και βασικά είδη πρώτης ανάγκης, όπως καθαρό νερό, ένα λειτουργικό σύστημα αποχέτευσης, στέγη και ιατρική περίθαλψη. Δύο εκατομμύρια άνθρωποι ωθούνται σε μια διαρκώς συρρικνούμενη περιοχή, όπου ζουν ανάμεσα σε ερείπια ή σε σκηνές που γρήγορα καταστρέφονται. 

Τα παιδιά δεν πηγαίνουν σχολείο εδώ και δύο χρόνια σχεδόν. Ο συνωστισμός, η ζέστη, η έλλειψη τρεχούμενου νερού ή ενός λειτουργικού συστήματος αποχέτευσης, εν μέσω της συστηματικής κατάργησης του συστήματος υγείας, αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο ασθενειών και επιδημιών. 

Πενθούντες κουβαλούν τις σορούς Παλαιστινίων που σκοτώθηκαν σε ισραηλινές επιδρομές, κατά τη διάρκεια της κηδείας στο νοσοκομείο Al-Ahli Arab Baptist, στην πόλη της Γάζας, στις 20 Μαΐου 2025. Πίστωση: Dawoud Abu Alkas/ REUTERS

Η βάναυση λογική αυτής της πολιτικής κρύβεται σε έναν από τους επίσημους στόχους του πολέμου: «συγκέντρωση και μετακίνηση του πληθυσμού». 

Πάνω απ' όλα, στην Γάζα κυριαρχεί η πείνα. Την περασμένη εβδομάδα, ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου ανακοίνωσε την επανέναρξη της βοήθειας προς τη Λωρίδα, αλλά αυτή επαναλήφθηκε με φειδώ. Λίγες δεκάδες φορτηγά περνούσαν καθημερινά από το πέρασμα Κερέμ Σαλόμ. Πλήθη παιδιών συνεχίζουν να στέκονται όρθια για ώρες με μια άδεια κατσαρόλα με την ελπίδα να λάβουν φαγητό 

Πενθούντες παρακολουθούν την κηδεία Παλαιστινίων που σκοτώθηκαν σε ισραηλινές επιδρομές, στο νοσοκομείο Νάσερ, στο Χαν Γιουνίς, στη νότια Λωρίδα της Γάζας, στις 23 Μαΐου 2025. Πίστωση: Hatem Khaled/ REUTERS 

Την Τρίτη, 27/5, ένα μεγάλο πλήθος εισέβαλε στην εγκατάσταση διανομής τροφίμων που είχε ιδρύσει το Ισραήλ. Χιλιάδες έτρεξαν πάνω από τους αμμόλοφους, όρμησαν πάνω στους φράχτες και παρακάλεσαν τους ένοπλους Αμερικανούς άνδρες ασφαλείας για φαγητό. (αυτοί  που αμείβονται με 1.100 δολάρια για κάθε ημέρα εργασίας, και οι παραϊατρικοί με 2.500 δολάρια).  Όπως λέει η Syed: 

«Δεν πιστεύω ότι όλοι οι Ισραηλινοί το θέλουν αυτό. Δεν θέλουν όλα αυτά να συμβούν στο όνομά τους. Νομίζω ότι το σπουδαιότερο πράγμα που έμαθα στη Γάζα είναι ότι είναι αδύνατο να αγνοήσεις την αλήθεια. Αφού δεις τι συμβαίνει εκεί, γίνεται πολύ εύκολο να διακρίνεις μεταξύ καλού και κακού». 

«Πάνω από το 50% του πληθυσμού της Γάζας είναι παιδιά. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ χρηματοδοτεί έναν παράνομο πόλεμο εναντίον των παιδιών. Σχεδόν κάθε παγκόσμια ανθρωπιστική οργάνωση έχει χαρακτηρίσει αυτό που συμβαίνει στη Γάζα έγκλημα πολέμου, ωστόσο οι ΗΠΑ συνεχίζουν να προμηθεύουν όπλα στο Ισραήλ για τη διάπραξη αυτών των εγκλημάτων». 

«Καθώς κάθομαι άνετα στο σπίτι μου και γράφω την ιστορία του Σάμι [ενός παιδιού στη Γάζα], μου υπενθυμίζεται διαρκώς ότι αυτά τα σκόπιμα και αποτρόπαια εγκλήματα εξακολουθούν να διαπράττονται εναντίον παιδιών όπως ο Σάμι. Πότε θα τελειώσει αυτό; Πότε η κυβέρνηση των ΗΠΑ θα εκπροσωπήσει αυτό που κάποτε καταλάβαινα ότι ήταν; Δεν ήμασταν εμείς αυτοί που εμπόδισαν τη Γερμανία από το να εξοντώσει τόσες πολλές αθώες ζωές; Δεν υποτίθεται ότι ήμασταν οι «καλοί»;» 

Η Syed πραγματοποίησε τις δύο εθελοντικές της περιοδείες στη Γάζα τον περασμένο Αύγουστο και τον Δεκέμβριο. Και στις δύο αυτές περιοδείες, δήλωσε ότι δεκάδες παιδιά πέθαναν. Είδε οκτώ παιδιά που πέθαναν από υποθερμία τον χειμώνα, ένα 9χρονο κορίτσι που πέθανε επειδή ήταν αδύνατο να προμηθευτεί τα συνήθη φάρμακα για την επιληψία και ένα 9μηνο κορίτσι που πέθανε από κατανάλωση μολυσμένου νερού. 

Τώρα που επέστρεψε στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Syed λέει ότι εξακολουθεί να μιλάει με γιατρούς από τη Γάζα. 

«Συνληθως μου λένε ότι δεν υπάρχει φαγητό. Αλλά, για πρώτη φορά τους ακούω να λένε: "Όλοι θα πεθάνουμε και ο κόσμος δεν κάνει τίποτα για να μας σώσει"»¨. 

Από την επιστροφή της στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Syed λέει σε όλους όσους θέλουν να ακούσουν τι συμβαίνει στη Γάζα. Δεν γλιτώνει τους ακροατές της από γραφικές περιγραφές συνοδευόμενες από φωτογραφίες. Ακολουθούν μερικές από τις ζοφερές ιστορίες που έχει δει. Η Δρ Syed έχει αφηγηθεί στο παρελθόν μέρος της μαρτυρίας της από τη Γάζα σε άλλα αγγλόφωνα μέσα ενημέρωσης. 

1. SAMI - «Η μητέρα και ο θείος του Sami έφτασαν ουρλιάζοντας από τρόμο»

Νοσοκομείο Αλ-Άκσα, 14 Δεκεμβρίου 2024 

Ο 8χρονος Σάμι μεταφέρθηκε από τον μεγαλύτερο αδελφό του. Οι δυο τους έφτασαν στο νοσοκομείο Αλ-Άκσα της κεντρικής Γάζας με μια άμαξα με γαϊδούρια λίγα λεπτά αφότου θραύσματα πυραύλων ξέσκισαν το πρόσωπο του Σάμι. Πίστωση: Moiz Salhi / AFP 

Δημοσιογράφοι και περίεργοι στέκονταν γύρω τους και φωτογράφισαν τον Σάμι. Φορούσε μια κόκκινη και άσπρη ριγέ φανέλα. Το πληγωμένο μέρος του προσώπου του ήταν κρυμμένο από τις κάμερες, ακουμπισμένο στον ώμο του αδελφού του. Η Syed λέει: 

«Ο Σάμι είχε τραυματιστεί από έκρηξη στο πρόσωπό του, που διαμέλισε τις περισσότερες ζωτικές του δομές». 

«Το στόμα, η μύτη και τα βλέφαρα [του Σάμι] ήταν όλα τραυματισμένα. Το υπόλοιπο σώμα του ήταν καλά εκτός από μερικά μικρά τραύματα. Όταν έφτασε στο θάλαμο ανάνηψης, τον έβαλαν στο φορείο χωρίς να φαίνεται κανένας άλλος ενήλικας ακόμα. Ήταν καλυμμένος με ένα ματωμένο μπουφάν». 

«Ενώ ήταν ξαπλωμένος πνιγμένος με το αίμα του μπροστά μου, του έκανα αναρρόφηση από το στόμα και τη μύτη για να αφαιρέσω οποιοδήποτε εμπόδιο στους αεραγωγούς του. Μια μικρή κίνηση στο πρόσωπό του και συνειδητοποίησα ότι ολόκληρο το σαγόνι του ήταν εξαρθρωμένο και αποκολλημένο, κρεμασμένο από ένα μικρό κομμάτι δέρματος. Υπήρχαν εγκαύματα και θραύσματα σε ολόκληρο το πρόσωπο και τον λαιμό του». 

«Ενώ δούλευα πάνω του, συνέβη ένα ακόμη περιστατικό μαζικών ατυχημάτων με ακόμη περισσότερους σοβαρά τραυματισμένους ασθενείς. Αναγκάστηκα να μετακινήσω τον μικρό Σάμι στο έδαφος για να κάνω χώρο για να ξαπλώσουν οι άλλοι τραυματίες ασθενείς». 

«Ενώ τον έβαλα στο έδαφος, η μητέρα και ο θείος του έφτασαν ουρλιάζοντας από τρόμο. Η μητέρα του έπεσε αμέσως στο έδαφος και άρχισε να προσεύχεται στον Θεό να σωθεί ο γιος της. Με κοίταξε ευθεία στα μάτια και άρπαξε το χέρι μου σφιχτά, ικετεύοντάς με να κάνω τα πάντα για να τον σώσω». 

«Έγνεψα καταφατικά... αλλά βαθιά μέσα μου ήξερα ότι δεν μπορούσα να δώσω μια τέτοια υπόσχεση. Δεδομένης της κατάστασής του, ήξερα ότι θα ήταν θαύμα αν σωζόταν. Κατάφερα να τον σταθεροποιήσω προς το παρόν, ώστε να μπορέσω να τον μεταφέρω στον πλησιέστερο λειτουργικό αξονικό τομογράφο». 

Αλλά ο σαρωτής δεν βρισκόταν στο νοσοκομείο Αλ-Άκσα, αλλά στο νοσοκομείο Γιάφα, λίγα λεπτά μακριά με το αυτοκίνητο. Σύμφωνα με τους κανόνες ασφαλείας του παλαιστινιακού υπουργείου υγείας, οι ξένοι εθελοντές αποκλείστηκαν από το νοσοκομείο Γιάφα, το οποίο εκείνη την εποχή βρισκόταν κοντά σε ισραηλινές στρατιωτικές θέσεις. 

«Επέλεξα να μπω στο ασθενοφόρο ούτως ή άλλως για να προστατεύσω την αναπνευστική του οδό και να βεβαιωθώ ότι θα φτάσει με ασφάλεια στο αξονικό τομογράφο. Ενώ ήμασταν στο ασθενοφόρο με τον Sami, μια άλλη γυναίκα που μόλις και μετά βίας ήταν ζωντανή μεταφέρθηκε επίσης για απεικόνιση. Αναπνέει μέσω ενός σωλήνα και συνοδευόταν από τον έφηβο γιο της που την κρατούσε από το χέρι. Το ασθενοφόρο πέρασε μέσα από ερείπια και πλήθη ανθρώπων στο δρόμο». 

«Ο Σάμι υποβλήθηκε σε αξονική τομογραφία και μεταφέρθηκε πίσω στο Αλ-Άκσα για χειρουργική επέμβαση ανάπλασης προσώπου. Την επόμενη μέρα, περπατούσα μέσα στο νοσοκομείο όταν κάποιος με άρπαξε από το μπράτσο. Ήταν η μητέρα του Σάμι». 

«Καθόταν σε ένα νοσοκομειακό κρεβάτι στη γωνία ενός διαδρόμου που ήταν επίσης γεμάτος με ασθενείς στο πάτωμα ή σε κούνιες. Κοίταξα στο κρεβάτι και εκεί ήταν ο μικρός Σάμι με ράμματα στη θέση του. Μόλις που άνοιγε το στόμα του για να πιει από καλαμάκι και έκλαιγε από τον πόνο κάθε φορά που κινούνταν». 

2. ΜIRA - Ένας από τους γιατρούς είπε: «Μην σπαταλάς τον χρόνο σου. Δεν μπορείς να την σώσεις»

Νοσοκομείο Νάσερ, 25 Αυγούστου 2024 

Μια ακτινογραφία που δημοσιεύτηκε στους New York Times τον περασμένο Οκτώβριο: Η Μίρα, ένα 4χρονο κορίτσι, είχε μια σφαίρα σφηνωμένη στο κεφάλι. Έγινε σύμβολο του πολέμου, ενώ η εικόνα έγινε μια από τις πιο αμφιλεγόμενες των σχεδόν 20 μηνών μαχών. 

Οι New York Times δημοσίευσαν τρεις τέτοιες φωτογραφίες ακτινογραφιών στην ενότητα γνώμης τους. Αυτές ήταν μέρος ενός άρθρου που υπογράφηκε από 65 γιατρούς, νοσηλευτές και παραϊατρικούς οι οποίοι είχαν προσφέρει εθελοντικά τις υπηρεσίες τους στη Γάζα. Αυτοί οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας δήλωσαν ότι το Ισραήλ πυροβολούσε σκόπιμα παιδιά και οι New York Times έλαβαν μια σειρά από επιστολές που ισχυρίζονταν ότι η ιστορία ήταν ψεύτικη. 

Στις 15 Οκτωβρίου, η συντάκτρια γνώμης των Times, Kathleen Kingsbury, δημοσίευσε μια απάντηση: «Η εφημερίδα είχε διασφαλίσει ότι όλοι οι γιατροί και οι νοσηλευτές είχαν εργαστεί στη Γάζα. Οι εικόνες αξονικής τομογραφίας είχαν σταλεί σε ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες σε τραύματα από πυροβολισμούς, την ακτινολογία και τα παιδιατρικά τραύματα, οι οποίοι επιβεβαίωσαν την αυθεντικότητα των εικόνων. Επίσης, τα ψηφιακά μεταδεδομένα των εικόνων συγκρίθηκαν με φωτογραφίες των παιδιών. 

Σύμφωνα με την Kingsbury, οι Times κατείχαν φωτογραφίες που επιβεβαίωναν τις εικόνες CT, αλλά ήταν «πολύ φρικτές για δημοσίευση». Κατέληξε στο συμπέρασμα: «Υποστηρίζουμε αυτό το άρθρο και την έρευνα που το υποστηρίζει. Οποιοσδήποτε υπαινιγμός ότι οι εικόνες του είναι κατασκευασμένες είναι απλώς ψευδής». 

Οι γονείς της Μίρα δήλωσαν στο Al Jazeera ότι είχαν ξυπνήσει νωρίς εκείνη την αυγουστιάτικη μέρα στη σκηνή τους στην ανθρωπιστική ζώνη Muwasi, επειδή οι κόρες τους ήταν ενθουσιασμένες για τα γενέθλια της μεγαλύτερης αδερφής της Μίρα. Ξαφνικά ξέσπασαν πυροβολισμοί. 

Η Μίρα μπήκε στη σκηνή με το πρόσωπό της καλυμμένο με αίμα και μια ανοιχτή πληγή πάνω από το μέτωπό της. Ο πατέρας της την πήγε στο νοσοκομείο Νάσερ στο Χαν Γιουνίς, στα νότια. 

Η Μίρα υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση στον εγκέφαλο, η σφαίρα αφαιρέθηκε και η ζωή της σώθηκε. Αλλά όπως και οι άλλοι ασθενείς της που επέζησαν, η Μίρα βρίσκεται πάντα σε κίνδυνο. Χρειάζεται συνεχώς θεραπεία για να μειωθεί η πίεση στο κεφάλι της, υποφέρει από αδυναμία στην αριστερή πλευρά της και πρέπει να παίρνει φαρμακευτική αγωγή. 

Σύμφωνα με την αυστηρή διαλογή που ήταν απαραίτητη στη Γάζα, μετά από μαζικά θύματα, τα άτομα με εγκεφαλικά τραύματα δεν λάμβαναν θεραπεία. Ο κανόνας ήταν ότι εάν το κεφάλι ενός ατόμου είχε διατρηθεί ή η εγκεφαλική ουσία ήταν εκτεθειμένη, δεν είχε νόημα να αγωνίζεται κανείς για τη ζωή του λόγω της έλλειψης νευροχειρουργών, εξοπλισμού και προμηθειών. 

Η Δρ. Syed νόμιζε ότι θα άφηνε τη Μίρα να πεθάνει. «Άρχισα να την εξετάζω. Ένας από τους γιατρούς μού είπε: "Μην σπαταλάς τον χρόνο σου. Δεν μπορεί να σωθεί”. Αλλά ένιωσα ότι εξακολουθούσε να κινείται. Ανταποκρινόταν στον πόνο - αυτό με έκανε να σκεφτώ ότι έπρεπε να προσπαθήσω». 

Η Δρ. Syed τοποθέτησε σωληνάκια για να βοηθήσει τη Mira να αναπνεύσει και κατάφερε να τη σταθεροποιήσει. Η Mira υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση στον εγκέφαλο, αφαιρέθηκε η σφαίρα και η ζωή της σώθηκε. 

Η Δρ. Syed διατήρησε επαφή με τους γονείς του κοριτσιού και πρόσφατα έλαβε ένα συναρπαστικό βίντεο στο οποίο η Mira περπατούσε και μιλούσε. «Την τελευταία φορά που την είδα, μόλις που άνοιγε τα μάτια της», λέει. 

Όπως και άλλοι ασθενείς της που επέζησαν, η Μίρα βρίσκεται πάντα σε κίνδυνο. Χρειάζεται συνεχώς θεραπεία για να μειωθεί η πίεση στο κεφάλι της, υποφέρει από αδυναμία στην αριστερή πλευρά και πρέπει να παίρνει φάρμακα. 

Τον Ιανουάριο, το αντίσκηνο της οικογένειας χτυπήθηκε από μια επίθεση τπυ στρατού και η μητέρα της Μίρα έχασε το ένα χέρι της. «Πεινάνε, δεν έχουν φάρμακα και δεν έχουν ασφαλές μέρος», λέει η Δρ. Syed, που προσπαθεί να βοηθήσει την οικογένεια να φύγει από τη Γάζα για ιατρική περίθαλψη. 

Η Δρ. Syed πήγε τη φωτογραφία της ακτινογραφίας στην Ουάσινγκτον και συναντήθηκε με γερουσιαστές για να προσπαθήσει να τους πείσει να σταματήσουν να υποστηρίζουν το Ισραήλ. 

«Συνάντησα σκεπτικισμό σχετικά με την αυθεντικότητα της αξονικής», λέει. «Ομως εγώ την άγγιξα, την περιέθαλψα με τα χέρια μου, την έσωσα. Το να αμφισβητείται αυτό, μου ράγισε την καρδιά. Με ρώτησαν “γιατί το Ισραήλ θα στοχοποιούσε παιδιά”. Αλλά είναι "λογικό" να στοχοποιείς παιδιά αν θέλεις να στοχοποιήσεις το μέλλον». 

3. SHABAN - «Με στοιχειώνει ο πόνος με τρόπο που οι λέξεις δεν μπορούν να εκφράσουν»

Νοσοκομείο Al-Aqsa, 24 Δεκεμβρίου 2024 

Ο Shaban πέθανε εξαιτίας του πολέμου. Δεν χτυπήθηκε από θραύσματα ή σφαίρα, αλλά πέθανε λόγω της καταστροφής των συστημάτων ύδρευσης και αποχέτευσης κτης Γάζας. Γεννήθηκε τον Δεκέμβριο του 2022. Όταν ήταν 2 ετών, στη μέση του πολέμου, όταν αρρώστησε και το δέρμα του έγινε χλωμό. 

«Ήταν στην ίδια ηλικία με τον μικρότερο γιο μου, κι όμως φαινόταν πολύ μικρός για την ηλικία του. Το λευκό των ματιών του έλαμπε σε νέον πορτοκαλί χρώμα, το δέρμα του είχε μια βαθιά απόχρωση του Τανγκ [ένα ποτό σε σκόνη]. Ήταν ακίνητος, αναπνέοντας βαριά, με φουσκωμένη κοιλιά. Κάθε κίνηση του προκαλούσε πόνο». 

«Ο Σαμπάν έπασχε από ηπατική ανεπάρκεια που προκλήθηκε από ηπατίτιδα Α. Στις ΗΠΑ και σε κάθε προηγμένη χώρα, είναι πολύ δύσκολο να κολλήσει κανείς ηπατίτιδα, και ακόμα κι αν κολλήσει είναι αρκετά απλό να αντιμετωπιστεί. Στη Γάζα, δεν είχαμε τρόπο να τον βοηθήσουμε», λέει η Δρ. Syed. 

Η μητέρα του Σαμπάν έδειξε στη η Syed φωτογραφίες του αγοριού που τραβήχτηκαν ένα χρόνο νωρίτερα. «Καθώς η μητέρα μοιράστηκε μια φωτογραφία του γιου της από μόλις ένα χρόνο πριν, να λάμπει από υγεία και ευτυχία, ένιωσα ένα κύμα θλίψης να με κατακλύζει», λέει η Δρ. Syed. Το αγόρι χρειαζόταν μεταμόσχευση ήπατος, αλλά και σε αυτή την περίπτωση η οικογένεια δεν είχε λάβει άδεια από το Ισραήλ να φύγει από τη Γάζα για την επέμβαση. Η Syed φωτογράφισε τη μητέρα να κουβαλάει τον γιο της έξω από το νοσοκομείο: 

«Δεν μπορώ να αποβάλω την εικόνα της μητέρας να κουβαλάει τον γιο της, με το μικρόσωμο κορμί του να την αγκαλιάζει, και οι δύο τυλιγμένοι στην απελπισία. Τα βάσανα αυτού του παιδιού με στοιχειώνουν με τρόπους που οι λέξεις δεν μπορούν να εκφράσουν. Ως γιατρός ήξερα ότι αυτό το παιδί θα πέθανε λίγο μετά την έξοδό του από το νοσοκομείο εκείνη την ημέρα, αλλά ως μητέρα δεν ήθελα να αποδεχτώ την πραγματικότητα».

 4. ΦΑΤΜΑ - «Ένα θέαμα που δεν είχα ξαναδεί»

Νοσοκομείο Αλ-Άκσα, 23 Δεκεμβρίου 2024 

Η Φάτμα, 29 ετών, έφτασε στο νοσοκομείο με τρία μικρά παιδιά, όλα κάτω των 7 ετών. Δεν είχε τραυματιστεί από τις βόμβες, αλλά αιμορραγούσε άσχημα από το ένα στήθος της. 

«Τα παιδιά της κάθονταν ήσυχα δίπλα της, με τα πρόσωπά τους χαραγμένα από φόβο», λέει ο Syed. «Έβαλα το χέρι μου στην τσάντα μου, με τα γάντια μου ματωμένα, και έβγαλα μερικά μπαλόνια για να τους αποσπάσω την προσοχή. Τα πρόσωπά τους φωτίστηκαν καθώς ξέχασαν για μια στιγμή τον τρόμο γύρω τους». 

Η μητέρα τους αποδείχθηκε ότι έπασχε από πολύ προχωρημένο καρκίνο του μαστού. «Βρέθηκα αντιμέτωπη με ένα θέαμα που, παρά την εμπειρία μου σε υποεξυπηρετούμενες περιοχές, δεν είχα ξαναδεί: μια μάζα στο στήθος τόσο μεγάλη και παραμορφωτική που ήταν σαφώς η πηγή της έντονης αιμορραγίας της», λέει η Dr, Syed. 

Η θεία της ασθενούς, η οποία συνόδευε την ίδια και τα παιδιά της, είπε ότι οι γιατροί είχαν ανακαλύψει τον όγκο, που τότε είχε το μέγεθος μιας ελιάς, επτά μήνες νωρίτερα, στην αρχή του πολέμου. 

Η Φάτμα είχε παραπεμφθεί για χειρουργική επέμβαση και χημειοθεραπεία, αλλά λόγω του πολέμου και της καταστροφής του συστήματος υγείας, δεν μπορούσε να λάβει θεραπεία. Είχε εγκριθεί για ιατρική διακομιδή από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, αλλά το αίτημά της απορρίφθηκε από το Ισραήλ ή οι άδειες άργησαν πολύ να φτάσουν. 

«Ήταν προφανές ότι ο καρκίνος της ήταν αντιμετωπίσιμος. Σε οποιαδήποτε άλλη χώρα, ή ακόμα και στη Γάζα πριν από τις 7 Οκτωβρίου, θα είχε λάβει φροντίδα και θα είχε αντιμετωπιστεί. Αλλά στη Γάζα, δεν μπορούσαμε να κάνουμε τίποτα. Μας έλειπε το αίμα για να τη σταθεροποιήσουμε και οι χειρουργικοί πόροι που χρειάζονταν για την απομάκρυνση του όγκου ήταν καλύτερο να κατανεμηθούν σε ασθενείς με περισσότερες ελπίδες για ανάρρωση».

«Θα πέθαινε σύντομα με τα παιδιά της δίπλα της. Αυτή η μητέρα δεν θα έβλεπε ποτέ τα παιδιά της να μεγαλώνουν, δεν θα έβλεπε ποτέ την κόρη της να αποφοιτά από το πανεπιστήμιο ή τον γιο της να γίνεται άντρας. Η αδικία που έφερε όλο αυτό έκαιγε μέσα μου, μια φωτιά που δεν θα έσβηνε ποτέ». 

Η Φάτμα τελικά παραπέμφθηκε σε άλλο νοσοκομείο. Όταν η Δρ. Syed Σάιντ τηλεφώνησε για να μάθει τι είχε απογίνει, της είπαν ότι η Φάτμα είχε πεθάνει εκείνη την ημέρα.

 ALAA - «Είδα την απελπισία στα μάτια του πατέρα της»

Νοσοκομείο Al-Aqsa, 4 Δεκεμβρίου 2024 

Σε συζητήσεις με γιατρούς που έχουν φροντίσει αμάχους στη Γάζα, μιλάνε πάντα για το τι συμβαίνει τα πρώτα λεπτά μετά από ένα συμβάν μαζικών θυμάτων. Οι περιγραφές είναι οι ίδιες. 

Λίγα λεπτά μετά την έκρηξη του πυραύλου ή της βόμβας, τα τμήματα επειγόντων περιστατικών και οι μονάδες εντατικής θεραπείας μετατρέπονται σε σκηνές βγαλμένες από ταινία τρόμου. Οι κραυγές του πόνου συγχωνεύονται με τις κραυγές αγωνίας των ανθρώπων που ανακαλύπτουν ότι ένα αγαπημένο τους πρόσωπο έχει πεθάνει. 

Τα κρεβάτια, τα φορεία και αργότερα το πάτωμα γεμίζουν με τραυματίες, καθώς λίμνες αίματος στάζουν ανάμεσά τους. Και οι γιατροί πρέπει να παίρνουν επανειλημμένα σκληρές αποφάσεις: Ποιον θα εγκαταλείψουν επειδή οι προοπτικές επιβίωσής τους είναι μηδενικές ή απαιτούν πόρους για να σώσουν άλλους που έχουν καλύτερες πιθανότητες να ζήσουν. 

Η Syed επέστρεψε στη Γάζα στις 4 Δεκεμβρίου μετά την παραμονή της τον προηγούμενο Αύγουστο. 

«Το ταξίδι ήταν οδυνηρό, με κατεστραμμένους δρόμους και παιδιά να περπατούν μόνα τους, προκαλώντας μια γνώριμη αίσθηση τρόμου. Μετά από μια ώρα οδήγησης, φτάσαμε στο Νοσοκομείο Nasser. Η διαρρύθμιση των χώρων διαβίωσης παρέμεινε αμετάβλητη – οι στρυμωγμένες κουκέτες και η διαρκής μυρωδιά λυμάτων από το μπάνιο. 

«Καθώς άρχισα να ξεπακετάρω, μια δυνατή έκρηξη συγκλόνισε το κτίριο. Κατάλαβα αμέσως ότι αυτή η αεροπορική επιδρομή ήταν πιο κοντά από τις άλλες. Ακούγονταν κραυγές καθώς ο κόσμος έτρεχε προς το νοσοκομείο. Έσπευσα στο τμήμα τραυμάτων, γνωρίζοντας πολύ καλά την άσκηση.» 

«Παλεύοντας να φορέσω τα ήδη σκισμένα γάντια μου, είδα δύο μικρά παιδιά να βιάζονται να μπουν μέσα. Οι οικογένειές τους τα έβαλαν στο πάτωμα, καθώς δεν υπήρχαν διαθέσιμα κρεβάτια. Ήξερα πριν τα αγγίξω ότι είχαν φύγει. Το συναίσθημα της απόλυτης αδυναμίας με κατέκλυσε». 

«Στη συνέχεια ήρθε ένα 8χρονο κορίτσι ονόματι Alaa, στην ίδια ηλικία με την κόρη μου. Ο πατέρας της εξήγησε ότι έπαιζε μπροστά στη σκηνή τους όταν μια αεροπορική επιδρομή έστειλε θραύσματα που έκοψαν το κρανίο της. Ήταν σοβαρά τραυματισμένη, το σώμα της μόλις που κινούνταν και η εγκεφαλική της ύλη ήταν εκτεθειμένη. Σύμφωνα με το πρωτόκολλο, κρίθηκε μη-διασώσιμη». 

«Αλλά όταν είδα την απελπισία στα μάτια του πατέρα της, δεν μπορούσα να μείνω άπραγη. Άρπαξα από την τσάντα μου το λαρυγγοσκόπιο που έπρεπε να περάσω κρυφά από τον ισραηλινό στρατό και εξασφάλισα την αναπνευστική οδό της, και μετά την περάσαμε εσπευσμένα στο χειρουργείο». 

«Λίγες μέρες αργότερα, με μετέφεραν σε άλλο νοσοκομείο και έχασα την επαφή με την πρόοδο της Alaa. Ο πατέρας της μου είχε υποσχεθεί ενημερώσεις, αλλά φοβόμουν το χειρότερο. Ένα βράδυ προς το τέλος της μηνιαίας νοσηλείας μου, έλαβα ένα μήνυμα με δύο βίντεο. 

«Το πρώτο βίντεο έδειχνε την Alaa να κάθεται όρθια και να διαβάζει από ένα βιβλίο με έναν επίδεσμο στο κεφάλι της. Το δεύτερο την έδειχνε να περπατάει, ελαφρώς ασταθής αλλά ανεξάρτητα. Σταμάτησε στο κέντρο του κάδρου και είπε: « Shokran doktora, anam khair » – «Ευχαριστώ, γιατρέ, είμαι καλά». 

Αλλά, η Αλάα χρειάζεται χειρουργική επέμβαση στον εγκέφαλο, μια επέμβαση που δεν μπορεί να γίνει στη Γάζα. Όπως και σε άλλες περιπτώσεις, περιμένει την εκκένωσή της από τη Λωρίδα. 

«Στις Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσε να σωθεί. Στη Γάζα, όχι.. Η Alaa μπορεί να πεθάνει αύριο. Ο εγκέφαλός της είναι εκτεθειμένος. Αν αύριο σκοντάψει στα ερείπια, ή αν αρρωστήσει από κάποια λοίμωξη, θα πεθάνει. Όλα είναι τόσο αβέβαια. Υπάρχει η αίσθηση ότι  δεν κάνεις πολλά, ότι δεν φέρνεις καμιά αλλαγή.»

Αλλα σχετικά άρθρα από τη Haaretz: 

• «Περιοχή νεκρών παιδιών»: Αμερικανοί χειρουργοί επιστρέφουν από τη Γάζα και δεν μπορούν να ξεχάσουν τον εφιάλτη 

• ΟΗΕ: Η ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα στο χειρότερο σημείο της, χιλιάδες παιδιά σοβαρά υποσιτισμένα 

• Το τελευταίο νοσοκομείο της Γάζας για 10.000 καρκινοπαθείς έκλεισε λόγω των επαναλαμβανόμενων ισραηλινών επιδρομών